Mexanizatsiyalash muhandislari instituti ekologiya va suv resurslarini boshqarish


  Yer resurslariga bo`ladigan ta’sirlarni baholash



Download 0,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/30
Sana29.12.2021
Hajmi0,54 Mb.
#76615
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   30
Bog'liq
Э Э методичка(lotin) togirlangan oxirgi variant-конвертирован

3. 

Yer resurslariga bo`ladigan ta’sirlarni baholash. 

 

O`zbeksitonning  yer  resurslari  g`oyat  xilma-xil  bo`lib,  ular  cho`l  tekislik 

zonasi  (shu  jumladan  sug`oriladigan  (antropogen)  tekislik),  adir  (tog`oldi  va  past 

tog`lar), tog` (o`rta tog`), baland tog` zonalari yerlaridan iboratdir. Respublikaning 

yer maydoni 447,4 ming kv. km. ni tashkil etgan. Yer fondining 61,5 foizi (275,2 

ming  kv.km)  qishloq  xo`jaligida  3,6  foizi  (16,2  ming  kv.km)  o`rmon  xo`jaligida 

foydalanilgan.  2%  (8,9ming  kv.km)  alohida  muhofaza  qilinadigan  hududlar, 

4%(1,7 ming kv.km) sanoat korxonalari, transport tarmoqlari va boshqa noqishloq 

xo`jaligi  tarmoqlari  yerlari,  1,5  %  (6,7  ming  ka.km)  gidrotexnik  va  boshqa  suv 

xo`jaligi  inshootlari  yerlari,  0,5%  (3,1  ming  kv.km)  Shahar  hududlari  yerlari, 

26,7% (119,4 ming kv.km) foydalanilmaydigan yerlardan tashkil topgan.  

Qishloq  xo`jaligida  foydalaniladigan  yerlarni  (270,2  ming  kv.km)  82,2% 

yaylovlar  va  o`tloqlar,  17,8%  haydaladigan  yerlardan  iborat.  Respublikada 

sug`oriladigan  yerlar  43  ming  kv.km  (mamlakat  hududining  9,7%)  maydonni 

egallaydi.  Respublikaning  davlat  o`rmon  fondi  16,2  ming  kv.km  bo`lib,  uning  7 

ming kv. km qumlik mintaqa o`rmonlari, 1,2 ming kv.km tog` o`rmonlari, qolgan 

qismi daryobo`yi o`rmonlari, vodiy o`rmonlaridan iborat. 

O`zbekiston Respublikasi yer resurslari davlat qo`mitasi ma’lumotlariga ko`ra 

mamlakatning sug`oriladigan yerlari sifati bo`yicha quyidagicha taqsimlangan (%): 

sifati  yomon  yerlar-0,3%,  o`rtachadan  past  yerlar-24,3%,  o`rtacha  yerlar-45,5%, 

yaxshi yerlar-27,2%, eng yaxshi yerlar-2,9%. 

Tuproqning  sho`rlanishi  va  ifloslanishi,  tuproq  eroziyasi,  yaylovlar 

digressiyasi  kabi  antropogen  ta’sirga  bog`liq  jarayonlar  keng  tarqalgan  va  ular 

katta  zarar  yetkazmoqda.  Hozirgi  vaqtda  respublikada  sho`rlangan  yerlar 

sug`oriladigan yer turlarining umumiy maydonidan 46%ini, shu jumladan kuchsiz 

sho`rlanganligi-25%,  o`rtacha  sho`rlanganligi-15%  va  kuchli  sho`rlanganligi-6% 

dan  ortiroqni  tashkil  etadi.  Keyingi  o`n  yil  ichida  sug`oriladigan  yerlarda 

sho`rlanish 120 ming gektarga, shu jumladan kuchli sho`rlanish 43 ming gektarga 

oshgan.  Tuproqning  xloroorganik  pestetsidlar  bilan  ifloslanishi  muammosi 

jiddiyligicha  qolmoqda.  Tuproq  eroziyasining  hamma  turlari  hamma  regionlarda 

keng miqyoslarda tarqalgan. Eroziyadan Buxoro, Navoiy, Qashqadaryo, Farg`ona, 

viloyatlari, Qoraqalpog`iston Respublikasining 65%dan 98%gacha qishloq xo`jalik 

ekinzorlari zarar ko`rmoqda. 70%dan ko`proq yaylov yaroqsiz holga tushib qolgan, 

jumladan uchdan biri yuqori darajada zararlangan. 

 


Download 0,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   30




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish