Mexanizatsiyalash muhandislari instituti buxoro

5.1.Korxonaning atrof - muhitining meterologik sharoitlari. 

    Ishlab  chiqarish  binolarning  issiqlik  rejimi,  bino  ichiga  tushib  turgan  quyosh 

nurlaridan  ajralib  chiqadigan  issiqlikdan  iborat  bo‘ladi.  Ishlab  chiqarish 

binolaridagi  ajralib  chiqadigan  issiqlikning  bir  qismi  ochiq  joylardan  tashqariga 

chiqib  ketadi,  qolgan  ikkinchi  bir  qismi  aniq  issiqlik  bino  havosini  qizishiga 

sababchi bo‘ladi. 

    Ishlab  chiqarish  binolarida  havo  issiq  jismlarga  tegishi  natijasida  isiydi, 

engillashadi  va  yuqoriga  ko‘tariladi,  uning  o‘rnini  esa  undan  sal  og‘irroq  sovuq 

havo  egallaydi,  o‘z  navbatida  u  ham  issiq  jismlarga  tegib  isiydi  va  yuqoriga 

ko‘tariladi.  Shunday  qilib  havoning  doimiy  harakatda  bo‘lgani  uchun  faqat  issiq 

jismlar  atrofidagi  havo  issib  qolmasdan  ishlab  chiqarish  binolarining  hamma 

eridagi havo isiydi. Bunday issiqlik uzatilishi konvleksion issiqlik uzatilishi Yo‘li 

deyiladi. 

    O‘zidan issiqlik chiqaradigan jismlarning harorati 2500-3000S va undan yuqori 

bo‘lganda, Yorug’likva infraqizil nurlar bilan bir qatorda ultrabinafsha nurlar ham 

ajralib  chiqa  boshlaydi.  Bu  nurlar  ishlab  chiqarish  binolari  havosini  isitmaydi, 

lekin  ular  tarqalish  Yo‘lida  har  xil  jismlarga  duch  kelib  shu  jismlarda  qisman 

---

72 

 

yuritiladilar,  yuritilish  jarayonida  nur  energiyasi  issiqlik  energiyasiga  aylanish 

natijasida  jismlarni  qizdiradi  va  o‘z  navbatida  qizigan  jismlar  issiqlik  manba 

bo‘lib,  atrofdagi  havoni  issitadi.  Bunday  issiqlik  uzatilishi  nur  tarqatish  issiqlik 

uzatilishi yo‘li deyiladi. 

   Ishlab chiqarish binolarining texnologik jaraYoni havoning namligiga katta ta’sir 

ko‘rsatishi  mumkin.  Suv  va  suvli  eritmalar  bilan  ishlov  berish  usullaridan 

foydalaniladigan paytlarda havo namligi yanada oshib ketadi. Ayniqsa ular isitilsa 

yoki  qaynatiladigan  bo‘lsa  va  ulardan  chiqadigan  bug‘  tepaga  to‘siqsiz  ko‘tarilib 

ketsa  havoning  nisbiy  namligi  80-90%  va  hatto  100%ga  etishi  mumkin.  Bunday 

havoning  qo‘shimcha  suvni  qabul  qilish  xususiyati  juda  cheklangan  bo‘ladi  yoki 

tamoman yo‘qoladi.