Mexanizatsiyalash m u h a n d isl a r iin st it u t I



Download 9,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet42/332
Sana02.01.2022
Hajmi9,04 Mb.
#309650
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   332
Bog'liq
13 Falsafa asoslari

b o ‘y ic h a , 
har qanday o‘zgarish 
va harakatning asosida olov yotadi va u borliqqa mavjudlik bahsh 
etadi.  Qadimgi yunon faylasufi  Suqrot borliqni bilim bilan qiyos- 
laydi  va  uningcha,  biror  narsa,  biz  uni  bilsakkina  bor  bo‘ladi, 
insonning  bilimi  qancha  keng  bolsa,  u  shuncha  keng  borliqni 
qamrab  oladi,  deb  hisoblaydi.  Qadimgi  dunyoning  atomist  olimi 
Demokrit  borliq  atomlar  majmuasidan  iborat  deb  tushuntirgan. 
Uning fikricha, borliqning mohiyati uning mavjudligidadir.  Mav­
jud bolmagan narsa yo‘qlikdir.
Islom  ta’limotida  esa  borliq  Olloh  yaratgan  mavjudlikdir.  Bu 
borada vahdati vujud va vahdati mavjud ta’limotlari shakllangan. 
Islom diniga mansub mutafakkirlar borliq haqidagi ta’limotni har 
taraflama  rivojlantirganlar.  Masalan,  Forobiy fikricha,  ilk  borliq 
azaliy Ollohning o‘zidir.  Beruniy fikricha,  Ollohdan boshlanguv- 
chi  borliq  shunday  umumiylikki,  u  hamma  narsaning  asosida 
yotadi,  demak,  borliq hamma narsaning  asosidir.
Yevropada  o‘tgan  olimlar  David  Yum  va  Jorj  Berkli  borliqni 
sezgilarimiz  majmuasi  deb  talqin  etishgan.  Hegel  esa  borliqni 
mavhumlik,  mutlaq  ruhning  namoyon  bolishi,  deb  ta’riflaydi. 
Ko£pgina  naturfalsafiy qarashlarda borliqni  hozirgi zamon bilan, 
ya’ni  shu  aktual olamga boglab tushuntirdilar.
Aslida, borliq keng falsafiy tushuncha bolib o‘ziga butun mav- 
judlikni,  uning  o‘tmishi,  hozir  va  kelajagini  ham  qamrab  oladi. 
Faylasuflar  borliqni  tushuntirish  uchun  yo‘qlik  tushunchasini 
unga antipod qilib olishgan va shu asosda borliqning zaruriy mo­
hiyatini  ochishga intilganlar.  Materialistik adabiyotlarda borliqni 
obyektiv  reallik  bilan,  materiya  bilan  aynanlashtirib  tushuntiri- 
shadi.
Borliq  o‘ziga  obyektiv  va  subyektiv  reallikni,  mavjud  bolgan 
va  mavjud  boladigan  olamlarni,  moddiylik  va  ma’naviylikni, 
o‘tmish  va  kelajakni,  olim ni  va  hayotni,  ruh  va jismni  qamrab 
oluvchi umumiy tushunchadir.

Download 9,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   332




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish