Mexanikaliq energiyanin’ saqlaniw nizami ha’m onin’ qollaniliwi

Potensialliq energiya

• Bazi deneler jumisti bir zamatta orinlamastan, uzaq waqit dawaminda orinlaniwi mumkin. Olar jumis islew qa’biletlerin uzaq waqit saqlaydi. Misali, aspa saatlardin’ arnawli taslarin joqarig’a ko’terip, jumis isleymiz. ( 2-su’wret ). Na’tiyjede, saat mexanizimi taslardin’ to’menge tu’siwinin’ jumis islew qa’biletine iye boladi. Salmaq kushinin’ ta’sirinde a’ste-aqirin to’menge tu’sip atirg’an taslae saattin’ mayatnigin terbeliske keltiredi, do’n’gelegin ha’m tillerin aylandiradi. Taslar to’menge tu’sken sayin olardin’ jumis islew qa’bileti kemeyip baradi. To’menge tu’sken taslardi ko’terip, olardin’ jumis isley aliw qa’biletin ja’ne de tiklew mu’mkin. Taslardi ko’tergenimizde olardin’ jumis islew qa’bileti artadi, to’menge tu’sken sayin kemeyip baradi ha’m polg’a yamasa jerge jetip kelgende jumisti isley aliw qa’biletligi pu’tkiley jog’aladi. Tek denelerdin’ ko’teriw menen g’ana emes, al prujinani qisiw yamasa buraw ja’rdeminde de jumisti isley aliw qa’biletin payda etiw mu’mkin

2-su’wret