Mexanik va elektromagnit tebranishlarning qiyosiy xarakteristikasi

Majburiy tebranishlar:  Tebranishlar  sistemasida  davriy  o'zgaruvchi  tashqi  

kuch  yoki  davriy   o'zgaruvchi  tashqi   kuchlanish  ta'sirida  yuzaga keladigan  

tebranishlar  majburiy  tebranishlar  deyiladi.  

Masalan,    vibrator    ta'sirida    prujinali  mayatnik      majburiy  tebranishlar 

qiladi (2.12-rasm). 

Majburiy      tebranishlar   hayotda    juda ko'p   uchraydi.    Ishlovchi     barcha 

mashinalarning      korpuslari      va    ular    o'rnatilgan    tagliklar    majburiy   

tebranishlar  qiladi.    Elektron  -  nur      trubkasidagi      elektron      nuri      ham   

majburiy  tebranishlar  qiladi. 

Majbur      etuvchi  kuch  yoki  kuchlanish    har  qanday    qonun    bo'yicha 

o'zgarishi  mumkin.  Ammo  biz,    faqat    garmonik  qonuniyat  bo'yicha 

o'zgaruvchi. 

𝐹  =   𝐹

𝑚

 𝑠𝑖𝑛 𝜔𝑡 ,    𝑢  =   𝑈

𝑚

 𝑠𝑖𝑛 𝜔𝑡 , 

 kuch    yoki    kuchlanish    ta'sirida    tebranish    sistemasida  yuzaga    keluvchi 

majburiy   tebranishlarni   o'rganamiz,  bu  yerda  

ω —  majburiy   tebranishlar 

---

chastotasi    (erkin    tebranishlar    chastotasi 

  ω 

0

»    bilan      chalkashtirmaslik   

kerak). 

Majburiy      elektromagnit      tebranishlarga      sinusoidal      qonun      bo'yicha 

o'zgaruvchi  va    sanoatda,    qishloq  xo'jaligida  hamda  kundalik  hayotda 

ishlatiladigan    o'zgaruvchan   tok  misol  bola  oladi.