Mexanik va elektromagnit tebranishlar

Garmonik tebranishlarni qo’shish

Natijaviy amplituda
Nuqtaviy boshlang’ich faza
Bir xil yo’nalishdagi va bir xil chastotali ikkita garmonik tebranishlarnishning yig’indisi o’sha yo’nalishda va o’sha chastotadagi qo’shilgan garmonik tebranishdir.

So‘nuvchi tebranishlar

Tebranish tizimi energiyasining sarf bo‘lishi natijasida, vaqt o‘tishi bilan asta-sekin tebranishning pasayishi jarayoni tebranishning so‘nishi deb ataladi.
Tebranish so‘nishining sabablari
Mexanik tizimlarda – ishqalanish hodisasining mavjudligi.
Elektr tizimlarida – issiqlik va elektromagnit to‘lqinlar nurlanishiga bog‘liq energiyaning yo‘qolishi hamda elektr va magnit gisterizisi hisobiga dielektrik va ferromagnetiklarda issiqlik sarflanishi.

Tizim erkin so‘nish tebranishining differensial tenglamasi

S – tebranuvchi kattalik,
 – so‘nish koeffitsiyenti.
0 – erkin so‘nish tebranishining siklik chastotasi ( = 0 bo‘lganda)
Differensial tenglamaning yechimi:

Muhitning qarshiligi kichik bo‘lganda  2<< ω02

So‘nuvchi tebranishlar
amplitudasi
So‘nuvchi tebranishlar
chastotasi
So‘nuvchi tebranishlar amplitudasini e marta kamayshiga ketgan vaqt oralig‘i relaksatsiya vaqti deb ataladi.

So‘nish dekrementi

— vaqtlari bir davrga farq qiladigan ikkita ketma-ket tebranishlarning amplitudalari

So‘nish dekrementi – bu chiziqli tizimlarda tebranishning boshlang‘ich va oxirgi holatlari amplitudalarining nisbatini ko‘rsatuvchi kattalikdir.
So‘nishning logarifmik dekrementi-