Мевачилик асослари doc

 
14-жадвал 
Ҳосилли мева дарахти жойлашган манзил
ҳолати ва таърифи 
_________ _________ _________ ____________________ 
(хўжалик) (туман) (вилоят) (дарахт тури, нави) 
________________ ____________ __________________
(экилган йили ёши) (экиш схемаси) (қаторлар, дарахтлар сони) 
_______________ __________________________ 
(ёзиш муддати) (талаба фамилияси ва исми) 
Дарахт 
Бош тана 
Экин 
тури
ва 
нави 
Б
ал
ан
дл
иги
, м
ш
ох
-ш
аб
ба диа
м
ет
рии
, м
ш
ох
-ш
аб
ба
ша
кли
Б
ал
ан
дл
иги
, м
Й
ўғ
он
лиги
, м
М
ар
ка
зий
т
ана
уз
ун
ли
ги
, м
1
-т
ар
тиб
ске
лет
ш
ох
лар
со
ни
1
-т
ар
тиб
ске
лет
ш
ох
да
ги
 2
- 
тар
тиб
ш
ох
лар
со
ни
3
-т
ар
тиб
ске
лет
ш
ох
нинг
 
уз
ун
ли
ги
ва
ун
да
ги
ҳо
сил
Э
нг
к
ўп
уч
рай
ди
ган
ҳо
сил
ш
ох
ча
лар
Й
ил
лик
 
но
вда
нинг
ў
рт
ача
 
узу
нл
иги
, м
 
1.6. Мева экинларининг тиним даври, ўсиш ва ривожланиш даврлари 
 
Таянч иборалар – даврлар, ўсув фазалари, шира ҳаракати, куртак 
чиқариш, гуллаш, новдаларни ўсиши, барг чиқариш, меваларни ўсиши, 
меваларни пишиши, хазонрезглик, асосий тиним, мажбурий тиним. 
Мева дарахтларида тур ва навига ҳамда ташқи муҳит омилларига 
қараб ўсиш ва ҳосил бериш даврлари ҳар хил бўлади. 
Кучли пайвандтакка пайванд қилинган олманинг бир ёшли кўчати 
боғ ташкил этиладиган ерга экилганидан кейин яхши парвариш 
қилинганида ўрта ҳисобда 40-60 йил яшайди. Мана шу давр давомида 
мевали дарахт ўз бошидан бир неча даврни ўтайди. П.Г.Шитт дарахт 
ҳаётида 3 та асосий даврни: ўсиш, мева бериш ва қуриш даврини 
аниқлади. Биринчи давр - уруғ ёки кўчат экилганидан то ҳосилга киргунча 
бўлган давр, иккинчи давр - тўлиқ ҳосилга кирганидан то ўсишдан 
қолишигача бўлган давр, учинчи давр - дарахт ҳосил беришдан қолиб, то 
бутунлай қуригунгача бўлган даврдир. Лекин, кейинчалик у дарахтларнинг 
ўсиш даврларини қайта кўриб чиқиб 9 та даврга бўлди: 1 - вегетатив 
органларнинг ўсиш даври; 2- дарахтларнинг жадал ўсиш ва ҳосил бериш 

---

67 
даври; 3- дарахтларнинг ҳосил бериш ва ўсиш даври; 4-ҳосил бериш даври; 
5-ҳосил бериш ва қурий бошлаш даври; 6-дарахт айрим шохларининг 
қурий бошлаши, ҳосил бериш ва ўсиш даври; 7-дарахтларнинг қуриш, 
ўсиш ва ҳосил бериш даври; 8-қуриш ва ўсиш даври; 9-қуриш даври. 
Мевачилик амалиётида 3 та давр асосий бўлиб уларга тўхталиб 
ўтамиз.