Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш 1

маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш»
 
134 
учинчи ярус 3-4 м бўлиб, агарда дарахтнинг баландлиги юқори бўлса, кейинги 
яруслар оралиғи 1 м дан қилиб белгиланди. 
Ҳосилни йиғиштиришда яруслар чегараси баландлик бўйича ярус ўлчамлари 
белгиланган рейка ёрдамида аниқланди. Меваларни териб олиш ҳар бир ярус 
бўйича кетма-кетликда биринчи ярусдан бошлаб охирги ярусгача алоҳида-алоҳида 
териб олинди. Ҳар бир ярусдан териб олинган мева ҳосили яруслар бўйича вазни 
алоҳида ўлчанди. 
Тадқиқот натижалари. Жадвалда келтирилган маълумотларни таҳлил 
қилиш билан Мирзачўл воҳасининг ўзига хос табиий-иқлим шароитида 
парваришланаётган боғлардаги мевали дарахтларнинг ҳосил бериш даражаси 
хусусида боғдорчиликни тўғри ташкил этиш юзасидан аҳамиятли илмий-амалий 
натижаларга эга бўлади. 
 
Яруслар бўйича меванинг тақсимланиши 
 
Синов 
ўтказилган 
сана 
Мевали
д
арах
т 
Тури
Нави 
Ёши
Яруслар бўйича ҳосил 
миқдорининг 
тақсимланиши 
Д
арахтдаги 
ум
ум
ий
ҳосил
, к
г 
1 
2 
3 
к
г 
% 
к
г 
% 
К
г 
% 
16.09.2018 Олма 
Ренет
Симиренко 
1
6 
2
5 
3
5 
3
9 
5
5 
7 
1
0 
71 
9.07.2018 
Олма 
Оқ налив 
1
6 
4
3 
2
8 
7
9 
4
9 
3
7 
2
3 
159 
26.08.2018 Олма 
Старкримсо
н 
6 
0 
0 
0,7 
00 
0 
0 
0,7 
6.09.2018 
Олма 
Олтин 
граймо 
1
6 
2
1 
2
0 
5
3 
4
9 
3
3 
3
1 
107 
10.09.2018 Олма 
Розмарин 
6 
0 
0 
0,4 
00 
0 
0 
0,4 
3.10.2018 
Нок 
Кулала 
6 
9 
9,5 
6 
4,5 
1 
6 
46 
3.10.2018 
Нок 
Дилафруз 
6 
0 
0 
0,6 
5 
0,2 5 
0,8 
3.10.2018 
Нок 
Қишки 
Нашвати 
6 
7 
9,5 
3 
8 
7 
2 
87 
8.07.2018 
Олча 
Тоғ олча 
6 
9 
5,5 
9 
9 
1 
5,5 
59 
8.07.2018 
Олхўри Ёз 
6 
6 
6 
7 
1,5 
9 
2,5 
72 
2.10.2018 
Олхўри 
Қора 
олхўри 
6 
3 
0 
1 
0 
6 
0 
30 
29.10.2018 Хурмо 
Денов 
6 
2 
6,7 
9 
4,3 
4 
9 
45 
29.10.2018 Хурмо 
Зенжи 
6 
4 
2 
3 
7 
7 
1 
64 

---

«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг 
маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш»
 
135 
маару 
29.10.2018 Хурмо 
Тамопан 
6 
8 
8 
9 
9 
3 
3 
100 
6.10.2018 
Беҳи 
Нон беҳи 
6 
6 
2 
2 
8 
0 
0 
38 
6.10.2018 
Беҳи 
Янгийўл 
6 
9 
5 
3 
2 
2 
3 
64 
Хулоса, таклиф ва тавсиялар. Хулоса ўрнида айтиш мумкинки, ўрганилган 
олма навларидан: Ренет Симиренко (71 кг), Оқ налив (159 кг), Олтин граймо (107 
кг); нок навларидан: Қишки нашвати (87 кг), Кулала (46 кг); олхўри навларидан: Ёз 
(72 кг), Қора олхўри (30 кг); хурмонинг: Денов (45 кг), Тамопан (100 кг), Зенжи-
мару (64 кг) навларидан олинган ҳосил миқдоридан уларни экиб кўпайтиришга 
тавсия этиш мумкин. Уч йил давомида олиб борилган тадқиқотлардан олманинг 
Старкримсон, Розмарин; нокнинг: Дилафруз навларидан олинган ҳосил миқдори 
йўқ даражада эканлиги кузатилди. Буни шу билан изоҳлаш мумкинки келтирилган 
навлар тупроқ, иқлим шароитга юқори талабчан бўлиб, нисбатан салқин, унумдор 
тупроқли тоғ олди ерларда юқори самара бериши Жиззах вилоятининг Янгиобод, 
Зомин, Бахмал туманларида ўрганилди. Ҳозирда Мирзачўлда мевали боғлар 
яратишни илмий асосда тўғри ташкил этиш йўлида Гулистон давлат университети 
профессор-ўқитувчилари ва тадқиқотчилари академик М.Мирзаев номли 
боғдорчилик, узумчилик ва виночилик илмий-тадқиқот институти билан 
ҳамкорликда ўрик, шафтоли, жийда олча, анжир ва анор навлари устида 
изланишлар олиб борилмоқда. Олиб борилган тадқиқотлардан маълум бўладики, 
Сирдарё вилоятида шароитга мос танланган мевали дарахтлар тур ва навларидан 
яратилган, айниқса, олхўри, олма, анор, анжир боғларидан етиштирилган ҳосил 
билан ишловчи қайта ишлаш корхоналарини ривожлантириш мақсадга мувофиқ 
бўлади. 

---

«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг