Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш 1

Tashkiliy-xo’jalik, profilaktik va agrotexnik tadbirlar. 
Qishloq xo’jaligida yetishtiriladigan o’simliklarni parazit fitonematodalardan 
himoya qilish va ularning zararini oldini olish uchun quyidagi ishlar amalga oshiriladi: 

---

«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг 
маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш»
 
18 
a) Dala va paykallarda, shuningdek sug’orish shahobchalarida o’sadigan begona 
o’tlar ildizi bilan yulinib, yo’q qilib turilishi lozim. Bunday o’simliklarning ko’pchiligi 
parazit fitonematodalarni tarqatuvchi tabiiy manba rolini bajaradi.
b) Parazit fitonematoda bilan zararlangan uchastkada ishlatilgan ish uskunalari va 
asboblariga yopishib qolgan tuproqdan tozalanib, qaynoq suvda yoki 5 % li formalin 
eritmasida zararsizlantiriladi;
v) Bo’rtma nematodasi borligi ma’lum bo’lgan maydonlarga daraxt va bo’ta 
o’simliklari o’tqazilmasligi, sabzavot va poliz ekinlari, kungaboqar, beda, kanon, tut kabi 
bo’rtma nematodasi bilan kuchli zararlanuvchi o’simliklar ekilmasligi lozimdir. Bordiyu 
bunday ekinlarni ekishga to’g’ri kelsa, ular albatta erta muddatlarda ekilishi zarur, chunki 
o’simlik nematodaga qancha kech yo’liqsa, u shuncha kam zararlanadi. Shunga binoan 
sabzavot va poliz ekinlari avval sog’lom uchastkalarda o’stirilib, so’ngra nematoda 
tushgan uchastkaga ko’chat sifatida o’tqazilishi ma’qul bo’ladi. 
g) Parazit fitonematodalarga, shu jumladan bo’rtma nematodalariga asosiy qarshi 
kurash tadbirlaridan biri, zararkunandalar bor uchastkalarga nematodalarga chidamli yoki 
ular bilan zararlanmaydigan o’simliklar, jumladan makkajo’xori, oqjo’xori, arpa, 
raygrass, araxis, loviya, bug’doy kabilarni ikki-uch yil takroriy ekish lozim bo’ladi. 
Ushbu tadbir begona o’tlarni beto’xtov yo’q qilib borish bilan birga olib borilsa, maydon 
tuprog’i parazit fitonematodalardan tozalanib, so’ngra har qanday ekin o’stirish mumkin 
bo’ladi.
d) Parazit fitonematodalar tushgan uchastkadan mo’l hosil olish uchun ilg’or 
agrotexnika usullarini joriy etish zarur. Buning uchun yerni kuzda shudgorlash, osh 
tuzining 5 % li eritmasi yordamida ajratib olingan yirik va vazmin urug’ ekish, ekish 
oldidan urug’ni belgili normada olingan mikroelement bilan qorishtirish, ko’chatni 
seroziq stakanda yetishtirish va unga uch marta fosforli va kaliyli o’g’it solish, ekinga 
o’suv davrida mineral o’qitlar solish kabi ishlarni amalga oshirish maqsadga muvofiq 
bo’ladi.