#Metrologiyaning rivojlanishi nechta bosqichga bo‘linadi?

+ ;

-  = A_x - A_ch  A_x - A_o

-  = [(A_x - A_o )/A_o]∙100 = ( /A_o)∙100%.

-

#Metrologiyaning fundamental asoslarini ishlab chiqish predmeti bo’lgan sohasidagi metrologiya bo’limi bu...

+ nazariy metrologiya

- amaliy metrologiya

- qonunlashtiruvchi metrologiya

- tajribaviy metrologiya
#Metrologiyani birinchi postulotiga tahrif bering?

+ O’lchanayotgan kattalikning chinakam qiymati mavjuddir

- Kattalikning chinakam qiymatini aniqlash mumkin emas

- O’lchash amalida kattalikning chinakam qiymati doimiydir

- Kattalikning chinakam qiymatini aniqlash mumkin
#Metrologiyani ikkinchi postulotiga tahrif bering?

- O’lchanayotgan kattalikning chinakam qiymati mavjuddir

+ Kattalikning chinakam qiymatini aniqlash mumkin emas

- O’lchash amalida kattalikning chinakam qiymati doimiydir

- Kattalikning chinakam qiymatini aniqlash mumkin
#Metrologiyani uchinchi postulotiga tahrif bering?

- O’lchanayotgan kattalikning chinakam qiymati mavjuddir

- Kattalikning chinakam qiymatini aniqlash mumkin emas

+ O’lchash amalida kattalikning chinakam qiymati doimiydir

- Kattalikning chinakam qiymatini aniqlash mumkin
#Uslubiy xatolik qanday asoslanadi?

+ Ishlatiladigan matematik modelning anikmasligi va ulchash usuli, ishlatiladigan o’lchash vositasi usuli bilan bog’lik bo’lmasligi

- O’lchash vositasi shkalalarining ko’rsatkichi operatorlar xisoboti xatoligiga asoslanadi

- Kirish signalining tezlik o’zgarishi o’lchash vositasi tezkorligiga mos kelmasligi

- O’lchash vositasi xatoligining ishlatilishi
#Subhektiv xatolik qanday asoslanadi?

+ O’lchash vositasi shkalalarining ko’rsatkichining operatorlar hisoboti xatoligiga asoslanadi

- Kirish signalining tezlik uzgarishi o’lchash vositasi tezkorligiga mos kelmasligi

- Ishlatiladigan matematik modelning anikmasligi va o’lchash usuli, ishlatiladigan o’lchash vositasi usuli bilan bog’liq bo’lmasligi

- O’lchash vositasi xatoligining ishlatilishi
#Qaysi tizimda asosiy birliklar etib uzunlik, massa va vaqt birliklari – santimetr, gramm va sekund (SGS) o‘rnatilgan?

+ SGS tizimi

- MKGSS tizimi

- Xalqaro elektr birliklari

- SI tizimi

#Bu tizimda asosiy kattaliklar – uzunlik, og‘irlik va vaqt olinib ularning birliklari: metr, kilogramkuch (kilogramsila) va sekund o‘rnatilgan

- Xalqaro elektr birliklari

- SI tizimi

- SGS tizimi

+ MKGSS tizimi
#Qaysi tizimda uchta xalqaro birlik: om, am’er, volt o‘rnatilgan?

+ Xalqaro elektr birliklari

- SI tizimi

- SGS tizimi

- MKGSS tizimi
#SI (SI - Systeme international) xalqaro birliklar tizimi nechanci yili tuzilgan?

+ 1960 yili

- 1964 yili

- 1970 yili

- 1962 yili
#Har xil kattaliklar to‘g‘risida informatsiya qabul qilish, o‘zgartirish bu nimani anglatadi?

+ O‘lchash

- O‘lchash jarayoni

- O‘lchash usuli

- O‘lchash natijasi
#… - bu solishtirish eks’erimentini o‘tkazish jarayonidir (solishtirish qanday usulda bo‘lmasin)

+ O‘lchash jarayoni

- O‘lchash usuli

- O‘lchash sharoiti

- O‘lchash natijasi
#Fizik eks’erimentning aniq ma’lum struktura yordamida, o‘lchash vositalari yordamida va eks’eriment o‘tkazishning aniq yo‘li, algoritmi yordamida bajarilishi, amalga oshirilishi bu …

+ O‘lchash usuli

- O‘lchash sharoiti

- O‘lchash natijasi

- O‘lchash jarayoni
#O‘lchanayotgan kattalikning son qiymatini o‘lchash birligiga ko‘‘aytmasi tariqasida ifodalanishi….

+ O‘lchash natijasi

- O‘lchash usuli

- O‘lchash jarayoni

- O‘lchash aniqligi
#O’lchash natijalarini kattalikning chinakam qiymatiga yaqinliligini ifodalaydigan sifat mezoni

+ Aniqlik

- Ishonchlilik

- To’g’rilik

- Mos keluvchanlik
#O’lchash natijalariga ishonch darajasini belgilovchi sifat mezoni

- Aniqlik

+ Ishonchlilik

- To’g’rilik

- Mos keluvchanlik
#O’lchash natijalaridagi muntazam xatoliklarning nolga yaqinligini bildiruvchi sifat mezoni

- Aniqlik

- Ishonchlilik

+ To’g’rilik

- Mos keluvchanlik
#Bir xil sharoitlardagi o’lchashlarning natijalarini bir-biriga yaqinligini bildiruvchi sifat mezoni

- Aniqlik

- Ishonchlilik

- To’g’rilik

+ Mos keluvchanlik
#Ayrim olingan moddiy obhekt, tizim, hodisa yoki jarayonga tegishli bo’lgan kattalikning miqdori bo’lib ... hisoblanadi

+ kattalikning o’lchami

- kattalikning qiymati

- kattalikning birligi

- kattalikning asosiy birligi
#Qabul qilingan birliklarning mahlum bir soni bilan kattalikning miqdor tavsifini aniqlash bu...

- kattalikning o’lchami

+ kattalikning qiymati

- kattalikning birligi

- kattalikning asosiy birligi
#Tahrif bo’yicha soniy qiymati 1ga teng qilib olingan kattalik bu...

- kattalikning o’lchami

- kattalikning qiymati

+ kattalikning birligi

- kattalikning asosiy birligi
#Birliklar tizimidagi ihtiyoriy ravishda tanlangan asosiy kattalikning birligiga ... deb aytiladi

- kattalikning o’lchami

- kattalikning qiymati

- kattalikning birligi

+ kattalikning asosiy birligi
#Qo’l kafti yoyilgan holda bosh barmoq va jimjiloq orasidagi masofa

+ qarich

- quloch

- qadam

- tirsak
#Qo’llar ikki tomonga yoyilganda orasidagi masofa

- qarich

+ quloch

- qadam

- tirsak
#Balog’at yoshidagi odamning sokin odimlashidagi yurish birligi

- qarich

- quloch

+ qadam

- tirsak
#Kaft va tirsak orasidagi masofa

- qarich

- quloch

- Qadam

+ tirsak
#Ochiq dala sharoitida birining tovushini ikkinchisi eshita olishi mumkin bo’lgan masofa

+ chaqirim

- ladon

- Fut

- pyad
#Bosh barmoqni hisobga olmaganda qolgan to’rttasining kengligi

chaqirim

+ ladon

- Fut

- pyad
#Quyidagi birliklarning qaysilari SI tizimida assosiy: 1) sekund; 2) molg’; 3) kilometr; 4) gerts; 5) kandela; 6) kelvin; 7) amper; 8) radian;

+ 1; 2; 5; 6; 7

- 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7

- 2; 5; 6; 7; 8

- 1; 3; 5; 6; 7
#Xatoliklar kelib chiqish xarakterlariga ko’ra …. ga bo’linadi.

- asosiy va qo’shimcha

+ sistematik, tasodifiy va qo’pol

- asbobiy, uslubiy va subhektiv

- mutloq va nisbiy

#Xatoliklar kelib chiqish sabablariga qo’ra …. ga bo’linadi.

+ asbobiy, uslubiy va subhektiv

- sistematik, tasodifiy va qo’pol

- mutloq va nisbiy

- asosiy va qo’shimcha

#Uslubiy xatolik qanday asoslanadi?

+ Ishlatiladigan matematik modelning anikmasligi va ulchash usuli, ishlatiladigan o’lchash vositasi usuli bilan bog’lik bo’lmasligi

- O’lchash vositasi shkalalarining ko’rsatkichi operatorlar xisoboti xatoligiga asoslanadi

- Kirish signalining tezlik o’zgarishi o’lchash vositasi tezkorligiga mos kelmasligi

- O’lchash vositasi xatoligining ishlatilishi
#Subhektiv xatolik qanday asoslanadi?

+ O’lchash vositasi shkalalarining ko’rsatkichining operatorlar hisoboti xatoligiga asoslanadi

- Kirish signalining tezlik uzgarishi o’lchash vositasi tezkorligiga mos kelmasligi

- Ishlatiladigan matematik modelning anikmasligi va o’lchash usuli, ishlatiladigan o’lchash vositasi usuli bilan bog’liq bo’lmasligi

- O’lchash vositasi xatoligining ishlatilishi
#qarich, quloch, qadam, tirsak, chaqirim, ladon, fut, ‘yad – metrologiyaning qaysi rivojlanish davri o‘lchovlari?

+ Antik rivojlanish davri.

- Stixiyali rivojlanish davri.

- Metrik tizimning joriy etilishi.

- Metrologiya xizmatlarining integratsiyalashish davri.
#Fizikaviy kattalik – bu . . .

+ sifat tomonidan ko‘‘gina fizikaviy ob’ektlarga nisbatan umumiy bo‘lib, miqdor tomonidan har bir ob’ekt uchun xususiy bo‘lgan xossa

- fizikaviy tizimlarga tegishli bo‘lgan termin

- bir ob’ektni xususiy xossasi

- fizikaviy jarayonlardagi xususiyat
#Fizikaviy kattalikning o‘lchov birligi deb nimaga aytiladi?

- 1 m, 1 kg, 1t, 1 sek,

- metr, killogramm, tonna, sekund

- fizikaviy kattalikning eng kam miqdori

+ fizikaviy kattalikning shartli ravishda birga teng deb olingan nomli miqdori
#Fizikaviy kattalikning o‘lchami deb nimaga aytiladi?

+ ayrim moddiy ob’ekt, tizim, hodisa yoki jarayonga tegishli bo‘lgan fizikaviy kattalikning miqdori

- biror kattalikka tegishli bo‘lgan atama

- fizikaviy kattalikning katta kichikligi

- to‘g‘ri javob yo‘q
#Fizikaviy kattalikning qiymatlari turi ko‘rsatilgan javobni ko‘rsating.

+ chinakam va haqiqiy

- determinallashgan va tasodifiy

- diskret va uzluksiz

- energetik va ‘armetrik
#Berilgan kattalikni o‘lchash uchun boshlang‘ich asos bo‘lib hizmat qiladigan kattalik qiymatlarining tartibga keltirilgan majmuiyi - bu

+ kattalik shkalasi

- kattalik dia’azoni

- kattalikni absolyut shkalasi

- oraliq shkalasi
#Kelvin shkalasi qachon ixtiro qilingan?

+ 1848 yilda

- 1948 yilda

- 1888 yilda

- 1884 yilda
#Kattalikning qiymati – bu

+ qabul qilingan birliklarning ma’lum bir soni bilan kattalikning miqdor tavsifini aniqlash.

- Ayrim olingan moddiy ob’ekt, tizim, hodisa yoki jarayonga tegishli bo‘lgan kattalikning miqdoridir

- ob’ektning o‘lchami

- kattalikning sonli qiymati
#Xalqaro birliklar tizimi qachon qabul qilgan?

+ 1960 yili

- 1964 yili

- 1958 yili

- 1968 yili
#Xalqaro birliklar tizimida nechta birlik mavjud?

+ 7 ta asosiy 2 qo‘shimcha

- 5 ta asosiy 2 qo‘shimcha

- 3 ta asosiy 2 qo‘shimcha

- 7 ta asosiy 3 qo‘shimcha
#Maxsus texnik vositalar yordamida fizik kattaliklarni aniqlashning tajribaviy usuli nima deb ataladi?

- metrologiya

+ o‘lchash jarayoni

- o‘lchash aniqligi

- tajriba
#O‘lchashning asosiy turlari to‘liq ko‘rsatilgan javobni ko‘rsating

+ bevosita, bilvosita, majmuiy, birgalikda, mutlaq, nisbiy

- bevosita, bilvosita, majmuiy

- bevosita, bilvosita, majmuiy, birgalikda

- majmuiy, birgalikda, mutlaq, nisbiy
#Bevosita baholash usuli

+ o‘lchash qurilmasi yordamida to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘lchanayotgan kattalikning qiymatini to’ish

- O‘lchanadigan kattalik qiymati bevosita tajribadan olinadi

- O‘lchanadigan kattalik uning birligida asbob ko‘rsatishidan olinadi

- Bunda natija tajribadan olinadi
#Bilvosita o‘lchash

+ o‘lchangan kattaliklar bilan o‘lchanayotgan kattalik orasida bo‘lgan ma’lum bog‘lanish asosida kattalikning qiymatini to’ish

- o‘lchanayotgan kattaliklarning o‘lchov orqali o‘lchashni to’ish

- nisbiy o‘lchash

- nomdosh kattaliklarning bir vaqtda bevosita o‘lchash
#Metrologiyaning asosiy ‘ostulatlari nechta?

+ 3 ta

- 5 ta

- 2 ta

- 4 ta

#Metrologiyaning aksiomalari nechta?

+ 3 ta

- 2 ta

- 4 ta

- 5 ta

#Muqarrar hodisa deb nimaga aytiladi?

+ ma’lum shartlar to‘‘lami bajarilganda albatta ro‘y beradigan hodisaga aytiladi.

- ma’lum shartlar bajarilganda ro‘y berishi ham ro‘y bermasligi ham mumkin bo‘ladigan hodisaga aytiladi.

- avval noma’lum bo‘lgan sinash natijasidir

- tasodifiy tajribalar
#Mumkin bo‘lmagan hodisa deb, . . .

+ ma’lum shartlar bajarilganda ro‘y berishi ham ro‘y bermasligi ham mumkin bo‘ladigan hodisaga aytiladi

- konkret qiymatga ega bo‘lgan miqdorga aytiladi.

- natijasini oldindan aytib bo’lmaydigan tajribalardir

- avval noma’lum bo‘lgan sinash natijasidir
#Tasodifiy miqdorlar nechta katta sinflarga bo‘linadi.

+ 2 ta

- 4 ta

- 5 ta

- 3 ta
#Tasodifiy kattalik deb nimaga aytiladi?

+ tajribalar natijasida oldindan ma'lum bo‘lmagan tasodifiy bo‘lgan qiymatlardan birini qabul qilishi mumkin bo‘lgan kattalikka aytiladi.

- alohida qiymatlar qabul qiluvchidir

- kattalikning o‘rtacha qiymati tajriba vaqtida olingan barcha natijalardir

- tajribalar natijasida olingan qiymat
#Tasodifiy kattaliklarni taqsimlanishi bu ....

+ ehtimolliklar nazariyasida tasodifiy kattaliklarni yuz berishi mumkin bo‘lgan qiymatlarini ularni ehtimolligiga mosligi tushuniladi

- tanlama to‘‘lamdagi tasodifiy kattaliklar qiymatlarini ularni chastotasiga mosligi tushuniladi.

- Ajratib olingan kattalik qiymatlari to‘la dia’azoni

- bir xil uzunlikdagi intervallar
#Elementar funksiyalar qanday funksiya hisoblanadi?

+ to‘rt arifmetik amal va chekli marta qo‘llanilgan su’er’ozitsiyalar yordamida hosil qilinadigan funksiyalarni o‘z ichiga olgan funksiyalar sinfi.

- ko‘‘hadlar, ratsional, ko‘rsatkichli, darajali, logarifmik, trigonometrik, teskari trigonometrik funksiyalar

- integral elementar funksiyalardir

- haqiqiy sonlar to'‘lamida formula bo'yicha aniqlanadi
#Elementar funksiyalari qanday turlarga bo‘linadi?

+ asosiy, doimiy

- eks’onent, logaritmik

- n-darajali ildiz, kuch funktsiya

- trigonometrik va teskari trigonometrik
#Tasodifiy miqdor deb qanday miqdorga aytiladi7

+ tajriba natijasida qabul qilinishi mumkin bo’lgan qiymatlardan bitta va faqat bittasini qabul qiladigan va bu qiymatlarni qabul qilishi juda ko’’, hisobga olib bo’lmaydigan darajadagi tasodifiy sabablarga bog’liq bo’lgan miqdorlarga aytiladi.

- faqat tasodifiy sabablarga bog’liq bo’lgan miqdorlarga aytiladi

- sanoqli aniq qiymatlarni qabul qiluvchi miqdorlarga aytiladi

- Ma’lum ehtimol bilan ayrim qiymatlarni qabul qiluvchi miqdorlarga aytiladi
#Taqsimot funksiyasii formulasi yozilgan to‘g‘ri javobni belgilang.

+ F(x)=‘(X < x)

- ‘(x)= F(X < x)

- F(x)=‘(X  x)

- ‘(x)= F(X  x)
#Ehtimollikning taqsimlanishini sonli xarakteristikalariga qaday tushuchalar  kiradi?

- dis’ersiya,  o’rtacha  kvadratik  og’ish  (o’zgarish)

- variasiya koeffisienti, o’rtacha absolyut og’ish, tarqoqlanish ko’lami. 

- o’zgarish, kamayish, bog‘lanish

+ A va V javoblar to‘g‘ri
#O‘rtacha kvadratik og‘ish deb nimaga aytiladi?

+ o‘lchashlar qatorida birlik natijalarning o‘rtacha arifmetik qiymatidan chetlashishi tushuniladi

- natijalaridan to’ilgan o‘rtacha arifmetik qiymati.

- natijalaridan to’ilgan o‘rtacha arifmetik qiymati

- o‘lchashlar qatorida birlik natijalarning o‘rtacha arifmetik qiymat
#Qaysi yili O‘zbekiston Res’ublikasi standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish markazi - “O‘zstandart” agentligi deb yuritila boshlagan?

+ 2 mart 1992 yil

- 2 mart 2002 yil

- 2 mart 2008 yil

- 2 mart 1993 yil
#Zamonaviy metrologiyaning rivojlanishida qanday ahamiyatga ega jihatlar mavjud?

- o‘lchash jarayonlarini avtomatlashtirilishi, kom’yuterlashtirilishi

- zamonaviy texnologiyalarning ishlatilishiga faqat ‘rogrammalashtirilgan tizim

- murakkab em’irik (tanlash, ilg‘ash) metodlarini, ehtimollik nazariyasiga tayangan holda statistik metodlarini qo‘llanilishi

+ barcha javoblar to‘g‘ri
#O’lchash vositalarini tanlashda nechta qoidalarga amal qilinadi?

+ 2 ta

- 3 ta

- 1 ta

- 4 ta
#O’lchash vositalarini tanlashda rioya qilinadigan asosiy omillar to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni ko‘rsating

- İshlab chiqarish turi; O’lchashlarning standartlar bilan tayinlangan xatoligi

- Nazorat qilinadigan detallarning tuzilmaviy xususiyatlari va o’lchamlari

- Ishlab chiqarish ob’ekti va o‘lchash vositasi narxi

+ A va V javoblar to‘g‘ri
#O‘lchash xatoligi deganda nima tushuniladi?

+ o‘lchanayotgan kattalikning haqiqiy qiymatidan o‘lchash natijasining farqlanishi tushuniladi.

- o‘lchash jarayonida kuzatuvchining xatosi

- o‘lchash vositasining nosozligi

- atrof-muxit ta’sirida o‘lchashlarni chetlashishi
#O‘lchash xatoliklari ifodalanishiga qarab qanday turlarga bo‘linadi?

+ Absolyut (mutlaq) va nisbiy xatolik

- Asbobiy va mutazam

- Ob’ektiv va sub’ektiv

- Qo‘‘ol va tasodifiy
#O‘lchash sharoiti tartiblariga ko‘ra xatoliklar quyidagilarga bo‘linadi:

+ statik va diamik

- Ob’ektiv va sub’ektiv

- Tasodifiy va mutazam

- Qo‘‘ol va sub’ektiv
#Muntazam xatolik deb qanday xatolikka aytiladi?

+ umumiy xatolikning takroriy o‘lchashlar mobaynida muayyan qonuniyat asosida hosil bo‘ladigan, saqlanadigan yoki o‘zgaradigan tashkil etuvchisiga aytiladi.

- nomukammal usulning qo‘llanilishi natijasida hosil bo‘lgan xatolik.

- kuzatuvchining o‘ziga xos xususiyatlari, uning ishdagi malakasi, qator fiziologik faktorlar va boshqalar bilan bog‘liq bo‘ladi.

- ma’lum bir sharoitda ko‘zda tutilgan xatolikdan sezilarli darajada ortiq bo‘lgan o‘lchash xatoligi
#Muntazam  xatolikni nechta turi mavjud?

+ 4 ta

- 2 ta

- 5 ta

- 3 ta
#Muntazam xatoliklarning asosiy guruhlariga qanday xatoliklar kiradi?

+ uslubiy, asbobiy  (qurilmaviy), sub’ektiv  

- Ob’ektiv va sub’ektiv

- Tasodifiy va mutazam

- Qo‘pol va sub’ektiv
#Tasodifiy xatolik deb qanday xatolikka aytiladi?

+ biror fizikaviy kattalikni takror o‘lchaganda hosil bo‘ladigan, o‘zgaruvchan, ya’ni ma’lum qonuniyatga bo‘ysinmagan holda kelib chiqadigan xatolikdir.

- Kutilgan natijadan tubdan farq qiladigan o‘lchash xatoligi

- umumiy xatolikning takroriy o‘lchashlar mobaynida muayyan qonuniyat asosida hosil bo‘ladigan xatolikdir

- o’z qiymati uzoq vaqt mobaynida ya’ni, qator o’lchashlar bajarilgan vaqt mobaynida  o’zgarmaydigan  xatolikdir
#O‘lchash vositalarini yo‘l qo‘yishi mumkin bo‘lgan asosiy va qo‘shimcha xatoliklari chegarasi bilan aniqlanadigan xususiyat nima deb ataladi?

+ aniqlik klassi

- sezirligi

- ishonchliligi

- dia’azoni
#Takror o‘lchashlarda o‘zgarmaydigan yoki ma’lum qonun bo‘yicha o‘zgaradigan nima deb ataladi?

+ matematik kutilish

- aniqlik klassi

- ishonchliligi

- sezirligi
#O‘lchash xatoligi deganda nima tushuniladi?

+ o‘lchanayotgan kattalikning haqiqiy qiymatidan o‘lchash natijasining farqlanishi tushuniladi.

- o‘lchash jarayonida kuzatuvchining xatosi

- o‘lchash vositasining nosozligi

- atrof-muxit ta’sirida o‘lchashlarni chetlashishi
#Aniqlik deganda nima tushuniladi?

+ o‘lchash natijalarini kattalikning chinakam qiymatiga yaqinliligini ifodalaydi.

- o‘lchash natijalariga ishonch darajasini belgilovchi mezon hisoblanadi.

- o‘lchash natijalaridagi muntazam xatoliklarning nolga yaqinligini bildiruvchi sifat mezoni.

- har xil sharoitlarda (turli vaqtda, har xil joylarda, turli usullarda va vositalarda) bajarilgan o‘lchashlarning natijalarini bir-biriga yaqinligini bildiradi.
#Kutilgan natijadan tubdan farq qiladigan o‘lchash xatoligi nima deb ataladi?

- tasodifiy xatoliklar

+ qo‘‘ol xatolar

- Amaliy xatoliklar

- nazariy xatoliklar
#Qo’pol xatolikni kelib chiqish sabablari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang.

- asosan o’erator (kuzatuvchi)ning xatosi bilan yoki uning asbob ko’rsatishini noto’g’ri kuzatib yozib olishidan

- o’lchashni o’tkazish sharoitini keskin o’zgarishi

- o‘lchash usuli va sharoitini noto‘g‘ri tanlanishi

+ A va V javoblar to‘g‘ri
#Tasodifiy xatolik deb qanday xatolikka aytiladi?

+ oldindan hisobga olinishi qiyin bo‘lgan va har bir o‘lchashga ta’siri har xil bo‘lgan tasodifiy sabablarga ko‘ra yuz beradigan xatoliklardir.

- nomukammal usulning qo‘llanilishi natijasida hosil bo‘lgan xatolik.

- kuzatuvchining o‘ziga xos xususiyatlari, uning ishdagi malakasi, qator fiziologik faktorlar va boshqalar bilan bog‘liq bo‘ladi.

- ma’lum bir sharoitda ko‘zda tutilgan xatolikdan sezilarli darajada ortiq bo‘lgan o‘lchash xatoligi
#Maxsus texnik vositalar yordamida fizik kattaliklarni aniqlashning tajribaviy usuli nima deb ataladi?

- Metrologiya

+ o’lchash

- o’lchash aniqligi

- tajriba
#O’lchash natijalarini o’lchanayotgan kattalikning haqiqiy qiymatiga yaqinligi nima deb ataladi?

- o’lchov kattaligi

- metrologiya

+ o’lchash aniqligi

- haqiqiy kattaligi
#O’lchash asosini va vositasini belgilab beradigan usullar majmui nima deb ataladi?

- statik o’lchash

- siklik o’lchash

- dinamik o’lchash

+ ulchash uslubi
#Bir paytning o’zida bir turdagi bir necha kattaliklarni o’lchash tufayli aniqlangan natijani tenglamalar tizimi bilan o’lchash nima deb ataladi?

- qo’shma usulda o’lchash

+ umumlashtirib o’lchash

- qo’shib o’lchash

- natijaviy o’lcham
#Metrologiya bu ...

- O’lcham turlari majmui

+ O’lchashlar haqidagi fan

- O’lchash vositalar holatini o’rganuvchi soha

- O’lchash usuli
#O’lchashdagi qo’llanilayotgan o’lchov asboblari xatoliklariga bog’liq bo’lgan-xatoliklar nima deb ataladi?

- Nazariy xatoliklar

- tasodifiy xatoliklar

+ instrumental xatoliklar

- o’lchashning qo’pol xatoligi
#Kutilgan natijadan tubdan farq qiladigan o’lchash xatoligi nima deb ataladi?

- nazariy xatoliklar

- tasodifiy xatoliklar

+ qo’pol xatolar

- Amaliy xatoliklar
#Kattalikning birligi -- ...........

- Ayrim olingan moddiy obhekt, tizim , hodisa yoki jarayonga tegishli bo’lgan kattalikning miqdori.

- Kabul qilingan birliklarning mahlum bir soni bilan kattalikning miqdor tavsifini aniqlash.

+ Tahrif bo’yicha soniy qiymati 1 ga teng qilib olingan kattalik

- Birliklar tizimidagi ixtiyoriy ravishda tanlangan asosiy kattalikning birligi
#O’lchashning asosiy turlari to’liq ko’rsatilgan javobni ko’rsating.

+ bevosita, bilvosita, majmuiy, birgalikda, mutlaq, nisbiy

- bevosita, bilvosita, majmuiy,

- bevosita, bilvosita, majmuiy, birgalikda,

- majmuiy, birgalikda, mutlaq, nisbiy
#O’lchashning sifat mezonlari ko’rsatilgan javobni ko’rsating.

- aniqlik, ishonchlilik, to’g’rilik, mos keluvchanlik, qaytaruvchanlik, sezgirlik

+ aniqlik, ishonchlilik, to’g’rilik, mos keluvchanlik, qaytaruvchanlik, o’lchash xatoligi

- aniqlik, to’g’rilik, mos keluvchanlik, qaytaruvchanlik, sezgirlik

- ishonchlilik, to’g’rilik, mos keluvchanlik, qaytaruvchanlik, o’lchash xatoligi
#Bevosita baholash usuli-

+ bevosita o’lchash asbobining sanash qurilmasi yordamida to’g’ridan-to’g’ri o’lchanayotgan kattalikning qiymatini topish

- o’lchanadigan kattalik qiymati bevosita tajribadan olinadi

- o’lchanadigan kattalik uning birligida asbob ko’rsatishidan olinadi

- bunda natija tajribadan olinadi
#Bilvosita o’lchash-

+ bevosita o’lchangan kattaliklar bilan o’lchanayotgan katalik orasida bo’lgan ma’lum bog’lanish asosida kattalikning qiymatini topish

- o’lchanayotgan kattaliklarning o’lchov orqali o’lchashni topish

- nisbiy o’lchash

- nomdosh kattaliklarning bir vaqtda bevosita o’lchash
#Birgalikdagi o’lchash-

+ ikki va undan ortiq kattaliklar orasidagi munosabatni topish uchun bir vaqtda o’tkaziladigan o’lchash

- asos qilib olingan kattalikka nisbatan nomdosh kattaliklarning o’lchash

- mutloq o’lchash turi

- o’lchanayotgan kattalikni to’g’ridan-to’g’ri o’lchash
#Differentsial usuli-

+ o’lchanayotgan kattalikning va o’lchov orqali yaratilgan kattalikning ayirmasini o’lchash asbobiga tahsir qilish usuli

- nisbiy o’lchash usuli

- o’lchanadigan kattalik bilan birlik o’rnida olingan kattalikni o’lchash usuli

- mutloq usul
#Majmuiy o’lchash deb nimaga aytiladi?

+ bir nechta nomdosh kattaliklarning birikmasini bir vaqtda bevosita o’lchashdan kelib chiqqan tenglamalar tizimini yechib, izlanayotgan qiymatlarni topish

- bu bir nechta kattaliklarni bevosita o’lchashdir

- majmuiy o’lchash deganda nomahlum kattalikni bevosita va bilvosita usullarda o’lchash tushuniladi

- bu bevosita o’lchashlar natajasi asosida o’lchanadigan kattalikni topish
#Mos kelish usuli-

+ o’lchanadigan kattalik bilan o’lchov orqali yaratilgan kattalikning ayirmasini shkaladagi belgilar yoki signallarning ustma-ust tushish usuli

- birgalikda o’lchash usuli

- asosiy kattaliklarni bevosita o’lchash asosida fizikaviy kattaliklarni topish usuli

- mutloq usul
#Xalqaro birliklar tizimi qachon qabul qilingan?

- 1962 yil

+ 1960 yil

- 1970 yil

- 1980 yil
#............... deb, berilgan birliklar tizimining birliklaridan tuzilgan, tahriflovchi tenglama asosida keltirib chiqariluvchi hosilaviy kattalikning birligiga aytiladi.

- Asosiy birlik

- Qo’shimcha birlik

+ Hosilaviy birlik

- Karrali va ulushli birlik
#Metrologiyani birinchi postulotiga tahrif bering?

+ O’lchanayotgan kattalikning chinakam qiymati mavjuddir

- Kattalikning chinakam qiymatini aniqlash mumkin emas

- O’lchash amalida kattalikning chinakam qiymati doimiydir

- Kattalikning chinakam qiymatini aniqlash mumkin
#Metrologiyani ikkinchi postulotiga tahrif bering?

- O’lchanayotgan kattalikning chinakam qiymati mavjuddir

+ Kattalikning chinakam qiymatini aniqlash mumkin emas

- O’lchash amalida kattalikning chinakam qiymati doimiydir

- Kattalikning chinakam qiymatini aniqlash mumkin
#Metrologiyani uchinchi postulotiga tahrif bering?

- O’lchanayotgan kattalikning chinakam qiymati mavjuddir

- Kattalikning chinakam qiymatini aniqlash mumkin emas

+ O’lchash amalida kattalikning chinakam qiymati doimiydir

- Kattalikning chinakam qiymatini aniqlash mumkin
#Uslubiy xatolik qanday asoslanadi?

+ Ishlatiladigan matematik modelning anikmasligi va ulchash usuli, ishlatiladigan o’lchash vositasi usuli bilan bog’lik bo’lmasligi

- O’lchash vositasi shkalalarining ko’rsatkichi operatorlar xisoboti xatoligiga asoslanadi

- signalining tezlik o’zgarishi o’lchash vositasi tezkorligiga mos kelmasligi

- O’lchash vositasi xatoligining ishlatilishi
#Subhektiv xatolik qanday asoslanadi?

+ O’lchash vositasi shkalalarining ko’rsatkichining operatorlar hisoboti xatoligiga asoslanadi

- Kirish signalining tezlik uzgarishi o’lchash vositasi tezkorligiga mos kelmasligi

- Ishlatiladigan matematik modelning anikmasligi va o’lchash usuli, ishlatiladigan o’lchash vositasi usuli bilan bog’liq bo’lmasligi

- O’lchash vositasi xatoligining ishlatilishi
#Qaysi tizimda asosiy birliklar etib uzunlik, massa va vaqt birliklari – santimetr, gramm va sekund (SGS) o‘rnatilgan?

+ SGS tizimi

- MKGSS tizimi

- Xalqaro elektr birliklari

- SI tizimi

#Bu tizimda asosiy kattaliklar – uzunlik, og‘irlik va vaqt olinib ularning birliklari: metr, kilogramkuch (kilogramsila) va sekund o‘rnatilgan

- Xalqaro elektr birliklari

- SI tizimi

- SGS tizimi

+ MKGSS tizimi
#Qaysi tizimda uchta xalqaro birlik: om, am’er, volt o‘rnatilgan?

+ Xalqaro elektr birliklari

- SI tizimi

- SGS tizimi

- MKGSS tizimi
#SI (SI - Systeme international) xalqaro birliklar tizimi nechanci yili tuzilgan?

+ 1960 yili

- 1964 yili

- 1970 yili

- 1962 yili
#Har xil kattaliklar to‘g‘risida informatsiya qabul qilish, o‘zgartirish bu nimani anglatadi?

+ O‘lchash

- O‘lchash jarayoni

- O‘lchash usuli

- O‘lchash natijasi
#… - bu solishtirish eks’erimentini o‘tkazish jarayonidir (solishtirish qanday usulda bo‘lmasin)

+ O‘lchash jarayoni

- O‘lchash usuli

- O‘lchash sharoiti

- O‘lchash natijasi
#Fizik eks’erimentning aniq ma’lum struktura yordamida, o‘lchash vositalari yordamida va eks’eriment o‘tkazishning aniq yo‘li, algoritmi yordamida bajarilishi, amalga oshirilishi bu …

+ O‘lchash usuli

- O‘lchash sharoiti

- O‘lchash natijasi

- O‘lchash jarayoni
#O‘lchanayotgan kattalikning son qiymatini o‘lchash birligiga ko‘‘aytmasi tariqasida ifodalanishi….

+ O‘lchash natijasi

- O‘lchash usuli

- O‘lchash jarayoni

- O‘lchash aniqligi
#O’lchash natijalarini kattalikning chinakam qiymatiga yaqinliligini ifodalaydigan sifat mezoni

+ Aniqlik

- Ishonchlilik

- To’g’rilik

- Mos keluvchanlik
#O’lchash natijalariga ishonch darajasini belgilovchi sifat mezoni

- Aniqlik

+ Ishonchlilik

- To’g’rilik

- Mos keluvchanlik
#O’lchash natijalaridagi muntazam xatoliklarning nolga yaqinligini bildiruvchi sifat mezoni bu . . .

- Aniqlik

- Ishonchlilik

+ To’g’rilik

- Mos keluvchanlik
#Bir xil sharoitlardagi o’lchashlarning natijalarini bir-biriga yaqinligini bildiruvchi sifat mezoni

- Aniqlik

- Ishonchlilik

- To’g’rilik

+ Mos keluvchanlik
#Kelib chiqishiga qarab:

- muntazam, tasodifiy, qo’pol xatoliklar

+ asosiy va qo’shimcha xatoliklar

- statik va dinamik xatoliklar

- absolyut va nisbiy xatoliklar