«Метрология ва стандартлаштириш» фанининг мақсад ва вазифалари метрологиянинг аҳамияти «Метрология ва стандартлаштириш»

Энг қадимги ўлчаш бирликлари
Метрологиянинг тарихида бу каби бирликларни жорий этишда йирик фан ёки давлат арбобларининг антропометрик ўлчамларини асос қилиб олиш ҳоллари ҳам учрайди. Масалан, инглиз қироли Генрих I (12-асрнинг боши) ЯРД ўлчаш бирлигини (91,44 см) жорий этган. Бунда намунавий ўлчов сифатида қиролнинг бурни учидан олдинга чўзилган қўлнинг ўртанча бармоғи учига бўлган масофа олинган.

• 1791 йилда метр эталони Францияда қабул қилинди;

Фанни ривожланиш тарихининг муҳим босқичлари:
- 1875 йил 20 майда Метрик Конвенция имзоланди ва дунёдаги биринчи халқаро илмий ташкилот тузилди;
Париждан ўтувчи меридианнинг тўртдан бир қисмининг ўн миллиондан бир қисми Метр деб белгиланган
- 1893 йилда Россияда Д.М.Менделеев томонидан ўлчов ва оғирлик (тарози) Бош палатаси ташкил этилди;
- 1931 йилда Ленинград шахрида ўлчов ва тарози Бош палатаси асосида Д.М.Менделеев номидаги Бутуниттифоқ метрология илмий-тадқиқот институти ташкил топди.
- 1960 йилда Халқаро бирликлар тизими СИ (SI) қабул қилинди. Бу тизим бўйича 1 метр вакумда тўлқин узунлигининг 1 650 763,73 тенг қилиб олинди (Криптонни эталон метри).
- 1983 йилда метрни қабул қилишда ёруғликнинг вакумда 1/299 792 458 секунда ўтган йўлига тенг қилиб қабул қилинди.
- 1993 йилда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузурида Ўзбекистон давлат Стандартлаш метрология ва сертификация маркази (Ўздавстандарт) ташкил этилди.
- 2002 йилда Ўзбекистон давлат стандартлаш, метрология ва сертификация маркази Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлигига айлантирилди.
Фанни ривожланиш тарихининг муҳим босқичлари:
1.4 ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ “МЕТРОЛОГИЯ ТЎҒРИСИДА” ГИ ҚОНУНИ
Ўзбекистон Республикасининг «Метрология тўғрисидаги» Қонуни
28.12.1993 й. N 1004-XII
Ушбу Қонунга: (Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1994 й., 2-сон, 48-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 2000 й., 5-6-сон, 153-модда; 2003 й., 5-сон, 67-модда; Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2013 й., 18-сон, 233-модда; 2014 й., 50-сон, 588-модда) Қонунлар билан ўзгартиришлар киритилган.
"Метрология тўғрисида" ги қонун 5 бўлимдан иборат бўлиб, бу бўлимлар 21 моддани ўз ичига олган.