Метрология

Сертификатлаштирилувчи маҳсулот

Сертификатлаштиришнинг асосий мақсади белгиланган талабларга тўғри келмайдиган маҳсулот таъминидан истеъмолчини ҳимоя қилиш ҳисобланади.
Даставвал, хавфсизликни таъминлаш, соғликни муҳофаза қилиш ва атроф
- муҳитни асраш фаолиятини билан боғлиқ бўлган ҳоллардаги масалалар кўрилиб, биринчи навбатида шу соҳаларга тегишли талабларига жавоб берадиган маҳсулотларни сертификатлаштириш учун танланади. Булар ҳар хил рўзғор электр машиналари, аппаратлари ва асбоблари, транспорт воситалари, сиқилган газлар ва суюқликлар ишлатиладиган идиш ва аппаратлар, портловчи ва ўта хафвли воситалар ва бошқалар. Худди мана шу хилдаги маҳсулотлар биринчи навбатида миллий ва халқаро миқѐсдаги сертификатлаш учун объект ҳисобланади.
Миллий микѐсдаги сертификатлаштирилувчи маҳсулот номлари бир мамлакат доирасида бир неча йўллар орқали мужассамланади:
Мувофиқликни текширмасдан туриб, айрим хил маҳсулотларга мажбурий сертификатлаштириш стандартини қабул қилиш, бошқача қилиб айтганда сертификатлаштирилмаган маҳсулотни савдога ва ишлатишга қўйилмаслиги лозим;
Айрим хил буюмларга мажбурий сертификатлаштиришни ўтказиш учун уларга талаблар ўрнатувчи имзоланадиган махсус давлат ҳужжати қабул қилиниши орқали;
Халқаро тизимларларга ва сертификатлаштириш битимларига
қатнашувчи мамлакат ѐки уларнинг ҳўкуматидан ташқари идораларини қабул қилиш билан;
Маҳсулотнинг рақобатбардошлик қобилиятини ошириш учун
ихтиѐрий сертификатлаштириш, шу жумладан ўз ўзини сертификатлаштириш йўли билан.
Собик Иттифоқ тугатилиши муносабати билан ҳозирча айрим мустақил мамлакатларда мажбурий сертификатлаштириш учун маҳсулот турларининг рўйхати тузилмоқда ва бу тўғрида қонунлар чиқарилиб расмийлаштирилмоқда. Республикамизда эса вазирликлар, маҳкамалар томонидан Ўздавстандарт билан келишилган ҳолда тақдим этилган, мажбурий сертификатлаштириш учун маҳсулот турларининг рўйхати тузилади ва у давлат томонидан расмийлаштирилади. Қабул килинганга кўра, 1995 йили 1 январдан бошлаб асосий истеъмол маҳсулотлари мажбурий сертификатлаштирилиши лозим.
Бу рўйхатга қуйидагилар киритилган:
Мамлакат ичида ва ташқаридан келтирувчи маҳсулот мамлакат ичидаги меъѐрий ҳужжатларга ва халқаро стандартларга мувофиқлигини аниқлаш учун (агар ўша давлат халқаро сертификатлаштириш тизимига кирган бўлса) ички бозорга тушишдан олдин сертификатлаштирилиши лозим;
Четга чиқарилувчи маҳсулот юборишдан олдин халқаро тизим талабларига мувофиқлиги сертификатлаштирилади ѐки чет элдан мол олувчининг миллий тизими ѐки келишувда (битимда) қайд этилган талаблар асосида сертификатлаштирилади.

4.