“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlash asoslari”

Standartlashtirish bo‘yicha davlat nazorat organlari va ob‘ektlari. 
Xo‘jalik faoliyati sub‘ektlari standartlarning majburiy talablariga, standartlashtirishga 
taalluqli boshqa qonun hujjatlariga rioya etishi ustidan davlat nazoratini "O‘zstandart" agentligi, 

---

74 
"Davarxitektqurilish" qo‘mitasi, Davlat tabiatni muhofaza qilish qo‘mitasi, Sog‘liqni saqlash 
vazirligi va ularning hududiy organlari, shuningdek boshqa maxsus vakil kilingan davlat boshqaruv 
organlari o‘z vakolatlari doirasida amalga oshiradilar (3-bo‘lim, 8-modda). 
Idoraviy bo‘ysunuvi va mulk shaklidan qat‘i nazar xo‘jalik faoliyati sub‘ektlarining, 
shuningdek tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanayotgan jismoniy shaxslarning mahsuloti, shu 
jumladan sertifikatlashtirilgan mahsulot (ishlab chiqish, tayyorlash, saqlash, tashish, foydalanish, 
ta‘mirlash va chiqindini foydali suratda ishlatish bosqichlarida) davlat nazorati ob‘ekti hisoblanadi. 
Xo‘jalik faoliyati sub‘ektlari davlat nazoratini amalga oshirish uchun barcha zarur sharoitni 
yaratishlari shart. 
Standartlarning majburiy talablariga rioya etilishi ustidan davlat nazoratini: 
standartlarni tekshirish va nazorat qilish hamda o‘lchovlarning yagona birlikda bo‘lishini 
ta‘minlash bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi bosh davlat inspektori; 
standartlarni tekshirish va nazorat qilish hamda o‘lchovlarning yagona birlikda bo‘lishini 
ta‘minlash bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar bosh davlat 
inspektorlari; 
standartlarni tekshirish va nazorat qilish hamda o‘lchovlarning yagona birlikda bo‘lishini 
ta‘minlash bo‘yicha davlat inspektorlari amalga oshiradilar. 
Davlat inspektorlari, ularning huquqlari va javobgarligi 3-bo‘lim, 9-moddada keltirilgan. 
Standartlarning 
majburiy 
talablariga 
rioya 
etilishi 
ustidan davlat nazoratini amalga 
oshiradigan davlat inspektorlari davlat boshqaruv organlarining vakillari hisoblanadilar. 
Davlat inspektori: 
xo‘jalik faoliyati sub‘ektining xizmat va ishlab chiqarish binolariga belgilangan tartibda 
kirish; 
xo‘jalik faoliyati sub‘ektidan davlat nazoratini o‘tkazish uchun kerakli hujjatlar va 
ma‘lumotlarni olish; 
davlat 
nazoratini 
o‘tkazishda 
xo‘jalik 
faoliyati 
sub‘ektining texnika vositalaridan 
foydalanish va mutaxassislarni jalb etish; 
standartlashtirish bo‘yicha amaldagi normativ hujjatlarga muvofiq standartlarning majburiy 
talablariga muvofiqligini tekshirish uchun mahsulotlarning namunalari hamda nusxalarini tanlab 
olishni o‘tkazish, bunda ishlatib yuborilgan nusxalarning qiymati va sinovlarni (tahlillarni, 
o‘lchovlarni) o‘tkazish xarajatlari tekshirilayotgan xo‘jalik faoliyati sub‘ektlarining ishlab chiqarish 
chiqimlariga kiritiladi; 
mahsulotni yaratish, ishlab chiqarishga tayyorlash, tayyorlash, realizatsiya qilish (etkazib 
berish, sotish), undan foydalanish (uni ishlatish), mahsulotni saqlash, tashish va chiqindini foydali 
suratda ishlatish bosqichlarida, standartlar majburiy talablarining aniqlangan buzilishlarini bartaraf 
etish to‘g‘risida ko‘rsatmalar berish; 
xo‘jalik faoliyati sub‘ekti tekshiruvdan bo‘yin tovlagan taqdirda mahsulotni realizatsiya 
qilishni man etish hukuqiga ega. 
Standartlarni tekshirish va nazorat qilish hamda o‘lchovlarning yagona birlikda bo‘lishini 
ta‘minlash bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi bosh davlat inspektori, standartlarni tekshirish va 
nazorat 
qilish 
hamda 
o‘lchovlarning 
yagona 
birlikda 
bo‘lishini 
ta‘minlash 
bo‘yicha 
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar bosh davlat inspektorlari bundan 
tashqari: 
standartlarning majburiy talablari buzilganligi uchun xo‘jalik faoliyati sub‘ektlariga nisbatan 
jarimalar qo‘llash to‘g‘risida qarorlar qabul qilish; 

---

75 
standartlar buzilishida aybdor bo‘lgan xo‘jalik faoliyati sub‘ektlarining mansabdor 
shaxslarini ma‘muriy javobgarlikka tortish; 
tekshirilgan mahsulotni u standartlarning majburiy talablariga nomuvofiq bo‘lgan hollarda 
realizatsiya qilishni (etkazib berishni, sotishni), undan foydalanishni (uni ishlatishni) taqiqlash yoki 
to‘xtatib qo‘yish to‘g‘risida ko‘rsatmalar berish; 
tekshirilgan mahsulot standartlarning majburiy talablariga nomuvofiq bo‘lgan hollarda uni 
ishlab chiqarishni taqiqlash yoki uni realizatsiya qilishni (etkazib berishni, sotishni), undan 
foydalanishni (uni ishlatishni) to‘xtatib qo‘yish to‘g‘risida ko‘rsatmalar berish. 
Davlat inspektorlarining mahsulotni realizatsiya qilishni (etkazib berishni, sotishni) man 
etish yoki to‘xtatib qo‘yish to‘g‘risidagi ko‘rsatmasini buzganlik uchun xo‘jalik faoliyati sub‘ektlari 
O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlarida belgilangan tartibda jarima to‘laydilar. 
Jarima solish sud tomonidan, xo‘jalik faoliyati sub‘ekti sodir etilgan huquqbuzarlikdagi 
aybiga iqror bo‘lgan va jarimani ixtiyoriy ravishda to‘lagan takdirda esa, O‘zbekiston Respublikasi 
Bosh davlat inspektori, Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahar bosh davlat 
inspektorlari tomonidan amalga oshiriladi. 
Xo‘jalik faoliyati sub‘ektlari berilgan ko‘rsatmalar va qarorlarni bajarmagan takdirlarida 
davlat inspektorlari zarur materiallarni prokuratura organlariga yoki sudga oshiradilar. 
Davlat inspektorlari zimmalariga yuklangan majburiyatlarni bajarmagan yoki lozim darajada 
bajarmagan, davlat yoki tijorat sirini oshkor qilgan takdirlarida qonun hujjatlarida belgilangan 
javobgarlikka tortiladilar.