“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlash asoslari”

Mexanik 
kattaliklarni 
o‘lchash 
va 
moddalarning 
sarf, 
hajm 
parametrlarini 
o‘lchash laboratoriyasi
Mexanik kattaliklar va sarfni o‘lchash laboratoriyasi mexanik kattaliklarni: kuch va qattiqlik 
(namunaviy dinamometrlar, sinov pressi va mashinalar, qattiq o‘lchagichlar, dinamometrik kalitlar) 
o‘lchash vositalarini
qiyoslash bo‘yicha ishlarni amalga oshiradi, ushbu qiyoslash ishlarini bajarish uchun ―DO – 2 – 5 – 
0,5‖ turdagi 2 – razryadli namunaviy kuch o‘lchash mashinasi, 0,01kn dan 5000kn gacha 3 – 
razryadli namunaviy dinamometrlar, 2 – razryadli (MTR, MTSH, MTB turdagi) namunaviy kuch 
o‘lchovlari mavjud. 

---

177 
Harakat parametrlari asboblarini (spidometrlar, taxometrlar, sekundomerlar, Iskra – video, 
Kris, Arena, Vizir turdagi harakat tezligi o‘lchagichlarini) qiyoslash uchun laboratoriya UPS – 4, 
UT – 0,5 – 60, UPMS – 1, IS – 24 uskunalarga ega; hajm va sig‘imlarni O‘V (1-chi va 2-chi 
razryadli namunaviy o‘lchovlar, yoqilg‘i, moy va gaz tarqatish kolonkalari, kalibrlash 
avtosisternalari, shisha sig‘im o‘lchovlari va rezervuarlar kalibrovkasi) qiyoslash uchun laboratoriya 
3-razryadli, 1-razryadli namunaviy tarozilar bilan jihozlangan. 
Shuningdek 2-razryadli namunaviy o‘lchovlarni hamda 1-chi va 2-chi razryadli texnik 
o‘lchovlarni qiyoslash uchun 2 ’ 500dm
3
dan 1-razryadli namunaviy o‘lchovlar mavjud.
3’100m
3
dan rezervuarlarni qiyoslash va kalibrlash uchun GOST 8.346 – 2000 va 
GOST 8.570 – 2000 bo‘yicha namunaviy O‘V va kompyuter dasturi mavjud. 
Bo‘lim shuningdek O‘V metrologik attestatlash, hujjatlarni metrologik ekspertiza qilish, 
O‘V sertifikatlashtirish sinovlarini bajaradi. 
Hozirgi vaqtda bo‘lim 27 ta yuqori aniqlikdagi namunaviy o‘lchash vositalari va 87 ta 
namunaviy o‘lchash vositalari bilan jihozlangan bo‘lib, bu o‘lchashlar birliligini ta‘minlash uchun 
respublika xalq xo‘jaligi ehtiyojlarini ta‘minlaydi. 
O‘zbekiston Respublikasida metrologik tekshiruvni rivojlantirish uchun bo‘limda o‘lchash 
vositalarini 
qiyoslashning 
yangi 
turlari 
o‘zlashtirilmoqda, 
mustaqil 
o‘qish 
orqali 
va 
SMSITI(Standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish ilmiy tado‘io‘ot instituti)da malaka 
oshirilmoqda. 2009 yilda faoliyatning O‘zDst ISOG‘IES17025:2007 da o‘rnatilgan talablarga 
muvofiqligiga bo‘lim davlat metrologik tekshiruvi va nazorati tarqalish doirasida qo‘llanadigan
o‘lchash vositalarini qiyoslash, kalibrlash, metrologik attestatlash va turini tasdiqlash maqsadida 
sinovdan o‘tkazishda texnik omilkorlik va mustaqillikka akkreditlangan. 
07 bo‘lim. Elektr va magnit kattaliklarni o‘lchash ilmiy ishlab chiqarish bo‘limi
 
Elektr va magnit kattaliklarni o‘lchash vositalari ustidan davlat metrologik nazorati 
bo‘limining asosiy yo‘nalishlari: o‘lchash vositalarini (O‘V) qiyoslash, kalibrlash, turini tasdiqlash 
maqsadida sinovdan o‘tkazish, metrologik ekspertiza, sinov asbob-uskunalari hamda o‘lchashlarni 
bajarish usuliyatlarini attestatlash.