“Метрология асослари ” фанидан амалий машғулотлар учун электрон ўқув-услубий қўлланма



Download 1,69 Mb.
Pdf ko'rish
bet41/68
Sana21.02.2022
Hajmi1,69 Mb.
#25476
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   68
Bog'liq
metrologiya asoslari

2.2 
Микрометр билан ўлчаш 
Ўлчовни бажаришдан олдин микрометрнинг кўрсаткичи бошланғич ҳолатга 
келтирилади. Шу мақсадда 0-25 мм ўлчов оралиққа мўлжалланган 
микрометрнинг тартарагини соат стрелкасига қарши йўналишда бураб, 
микровинтни силжитиш йўли билан унинг ўлчов юзаси (1) скобада (3) 
жойлашган қўзгалмас стержен (2) юзаси билан бириктирилади (3- расм). Бу 
ҳолатда барабаннинг нул штрихи тананинг бўйпама чизиги бўйлаб мос 
тушиши ҳамда барабаннинг қия чеккасида тананинг нол штрихи кўриниши 
керак. 
Бошқа турли ўлчов оралиқларга мўлжалланган микрометрларни бошланғич 
ҳолатга келтириш учун шу ўлчов асбобнинг комплектига кирувчи белгиланган 
стержен шаклидаги меъёридан фойдаланилади.Микрометрни нул ҳолатига 
келтириш жараёнида унинг кўрсаткичи нотўғри бўлса, барабаннинг (4) 
микровинтга (1) нисбатан ҳолатини ўзгартириш зарур. Бунинг учун стопор (6) 
ёрдамида микровинт (1) колдирилади. Сўнгра гайкани (7) бўшатиб,
барабанни микровинт билан илашишдан чиқазилади, барабан нул холатига
келтирилади ва гайка (7) билан қотирилади, стопор (6) бўшатилади ва нул 
ҳолат қайта текширилади. 


2 - 
расм 
3 – расм 
Деталларнинг микрометр билан ўлчаётганда унинг ўлчов чизиги детал 
юзаларининг ташкил этувчиларига нисбатан кўндаланг бўлиши ва унинг 
марказшан ўтиши шарт. Ўлчаш жараёнида тартаракни (8) айлантириб 
микровинтни (1) силжитиш йўли билан унинг ўлчов юзасини детал юзасига 
теккизилади ва ўлчанаётган ўлчамнннг кўрсаткичи олинади. Бунда кўрсаткич 
қийматининг асосий қисми танадан (бўлиб миқдори - 0,5 мм) ва кўшимчаси 
эса барабандан (бўлим миқдори - 0,01 мм) олинади.Микрометрларда 
микровинт қадами S=0,5мм қабул қилинган. Шунинг учун микровинтнинг бир 
тўлиқ айланиши барабанни - 0,5 ммсилжитади. Барабандаги айланма шкала 50 
та бўлимдан иборат бўлгани сабабли, унинг бўлим миқдори 0,01 мм ни 
ташкил қилади.Кўрсатилган детал ўлчамларини ўлчаб, уни берилган ҳисобот 
шаклидаги 2-жадвалга киритинг.

Download 1,69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   68




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish