Metodologiyasi

manbalarni tanlashda, ularni saralab olishda, uslublarni tanlash-
da hal etuvchi om il hisoblanadi.
Um um falsafiy, um um fan va um um tarixiy uslublar asosida ta­
rixchi tadqiqotning aniq-m uam m oviy uslublarini aniqlaydi. U lar
ko‘pchilikni tashkil qilib, m aqbullarini tanlab olish tadqiqot
m avzusi hamda qo‘yilgan m u a m m on in g xususiyatidan kelib ch i-
qib am alga oshiriladi. Ayni vaqtda fanlararo yondashuv uslublari
qoMlaniladi, sotsiologiya va boshqa fanlarning tadqiqotni am al­
ga oshirish jarayoniga m os keluvchi eng zarur uslublaridan foyda-
laniladi. Bu jarayonda eng asosiysi qoMlaniladigan m axsus tari­
xiy uslublar hisoblanadi. K o‘p hollarda m iqdoriy usiublardan ham
foydalanish talab etiladi, biroq m anbalarda va tadqiqot m ateri-
allarida m iqdoriy m a’lum otlar yetarli boMmasa, u holda tavsifiy
usiublardan foydalanish tavsiya etiladi.
A lbatta, bu jarayon tad q iq o tn in g en g asosiy va eng murak­
kab holati sanalib, bunda tarixch i to m o n id a n tadqiqotni am al­
ga oshirish uchun eng m aqbul boMgan va sam arali uslublarni
tanlab o lish talab etiladi. B unda tarixchiga faqatgina u ning il­
m iy tadqiqot ish larini am alga o sh ira o lish m alakasi va tajriba-
si, shun ingd ek uning b ilim d o n lig i va aql-zakovatigina yordam
beradi.
253

---

Tarixiy voqelikni bilishning rekonstruktiv va
empirik darajasini aniqlash
Yuqorida ko'rsatib o ‘tilgan bosqichlardagi tadqiqot faoliyati
am alga oshirilgandan so ‘ng tadaiaotninp asosiy bcsqichiariuau
biri, ya’ni tarixiy voqelikni voqealari va hodisalarini tadqiq etish
boshlanadi. I.K ovalchenko bilishning ikki darajasini, ya’ni em -