Metodologiyasi o z b e k I s t o n r e s p u b L ik a s 1

226

---

va
и/.*»»** —
0
‘
7
Яго kom m unikatsiya tiz im in in g vositasi sifatida til
ко zda tutiladi. Sem iotik ada ikki yo'n alish mavjud bo'iib, birin-
chisi mantiqiy yo'nalish bo'lsa, ik k in ch isi iingvistik yo'nalishdir.
Birmcni yoYiaiialido bclgi «xr.uhofazalangan* belgi bo'lib, u
ramziy m a’nodagi belgi sifatida shakllan ishi va belgiga aylanish
jarayonini bosib o'tadi. O 'zin in g m ohiyatiga nisbatan, boshqa
belgilarga, belgining alom atlariga va u n in g tizim iga yo'naltirilgan
bo'ladi. K eyingi yo'nalishda esa til axborotni yetkazuvchi, beruv-
chi vosita sifatida yondashiladi.
Tarix nim a, deb qo'yilgan m asalaning turli tushuntirishlari
va yechim lari orasida m ad an iy-sem iotik yondashuv ham m av­
jud. M asalaning y ech im in i topishdagi va tushunchalarning turli-
chaligi bir-birini inkor qilish em as, balki bir-birini to'ldirib keli­
shi bilan bir nuqtayi nazardan ikkinchisiga va xulosaga kelishda
m uhim o'rin tutadi. M ad a n iy-sem iotik yondashuv tarixiy jara-
yonlar ishtirokchilarining ichki nuqtayi nazarlariga va xususiyat­
lariga murojaat qiladi. Bunda jarayonlar subyektiv jihatlarining u
yoki bu harakatlari ko'zda tutilm oqd a. Bunda tarixchining faoli­
yati jarayonlar va ular orasidagi b og'liq lik n in g shartli ravishdagi
tasavvurida aks etadi. S h u n in g uchun tasavvurlar tiz im in i rekon-
struksiya qilish kerak. S em io tik istiqbolda tarixiy jarayon k om ­
munikatsiya jarayoni sifatida tasavvur etiladi.
Tarixiy jarayon - sotsium va individ o'rtasidagi kom m unikat­
siya, sotsium va tashqi o m illa r o'rtasidagi kom m unikatsiya. Tarix