«Metallurgiya»kafedrasi «Po’lat ishlab chiqarish texnologiyasi»

Texnika xavsizligi

Sanoat korxonalarini faqatgina ish joylaridagi yoritilish bilan qanoatlanishga mutlaqo ruxsat etilmaydi. Sanoat korxonalarining xonalari bir tekisda umumiy yoritilish usuli bilan yoritilgan bo‘lishi shart. Bunda ba’zi bir joylarda ma’lum miqdorda oshirilgan yoki qisman kamaytirilgan holatga yo‘l qo‘yiladi, lekin har qanday holda ham umumiy sanoat korxonalari uchun sanitariya talablarini qondiradigan yoritilish bo‘lishiga erishish kerak.
Shuning uchun ham elektr toki xavfiga qarshi tashkiliy va texnik chora tadbirlar belgilash, to‘siq vositalari bilan ta’minlash, shaxsiy va jamoa muhofaza tizimlarni o‘rnatish nihoyatda muhim.
Umuman elektr toki ta’siri faqat birgina biologik ta’siri bilan chegaralanib qolmasdan, balki elektr yoyi ta’siri, magnit maydoni ta’siri va statik elektr ta’sirlariga bo‘linadiki, bularni bilish har bir kishi uchun kerakli va zaruriy ma’lumotlar jumlasiga kiradi. Elektr tokidan jarohatlanishni olidini olishga qaratilgan asosiy chora tadbirlar quyidagilar:
Kuchlanish ostida bo‘lgan o‘tklazuvchanlikni qo‘l yetmaydigan qilib bajarish.
Elektr tarmoqlari o‘tkazgichlarini ayirib joylashtirish.
Elektr qurilmalarini korpusida elektr tokining hosil bo‘lishiga qarshi chora tadbirlar belgilash.
Kam kuchlanishga ega bo‘lgan elektr manbalardan foydalanish;
Potensiallarni tenglashtirish;
Ikki qavatli muhofaza qobiqlari bilan ta’minlash;
Yerga ulab muhofazalanish;
Muhofaza o‘chirish qurilmalari;
Maxsus elektr muhofazalash sistemalaridan foydalanish.
Elektr qurilmalarini xavfsiz ishlatishni tashkiliy chora tadbirlarini qo‘llash.
Elektrdan himoya qilish vositalariga rezinadan qilingan qo‘lqoplar, dastasi muhofaza qobiqlari bilan jihozlangan elektr asboblari, muhofazalangan shtangalar, elektr o‘lchash asboblari, shuningdek, muhofazalangan kuchlanishni o‘lchash asboblari kiradi.
Hozirgi zamon texnika taraqqiyoti davrida sanoat korxonalarida shovqinga kurash masalalari muhim masalalar qatoriga kiradi. U birinchi navbatda ishlab chiqarishda mehnat qilayotgan kishilarni manaviy toliqtiradi, shovqin chiqaruvchi mashinalarni ishlayotgan kishilar va ishlab chiqarish jarayonini boshqarayotgan operatorlar ishga halal berib, ularni har xil hatoliklarga yo‘l qo‘yishlariga olib keladi.
Sanoat korxonalarida shovqinga qarshi shaxsiy muhofaza aslahalari sifatida fkladish, naushniklar va shlemlardan foydalaniladi.
Yong‘in korxonalari, sanoat korxonalari, xalq xo‘jaligining hamma tarmoqlari, qishloq xo‘jaligi va turar joyda yuz berishi mumkin bo‘lgan, yetkazadigan zarari jihatdan tabiiy ofatlarga tenglashishi mumkin bo‘lgan hodisa hisoblanadi.
Portlash o‘ta tez yonish kimyoviy jarayonning bosimi va energiya hosil qilish bilan o‘tishi.
Sanoat korxonalarida binolarni yong‘indan muhofaza qilish uchun ishlatiladigan asosiy texnik qurilmalar QMQ 2.01.02.92: asosida aniqlanadi. Bularga signal vositalari yong‘in chiqarishi havfi bo‘lgan sexlarda suv bilan ta’minlanganligi, yong‘in o‘chirish uchun qum, chelak, lapatka va boshqa aslahalar kiradi.
Sanoat korxonalarida gigienik talablar bo‘lib, bunda ishda kelgan ishchi sex ichiga kirmasdan kiyim almashtirish xonalarida ishchi kiyim va shaxsiy himoya vositalarini olib, tsex ichiga kiradi. Bundan tashqari hodimlar uchun yuvinish xonalari va tibbiy xonalari bo‘lib, xodimlar salomatligi ham nazorat qilib boriladi.