Metallurgiya

 
Обезуглерожива-
ние 
Ko‘mirsizlantir
ish 
Decarburization 
Suyuq metall tarkibidagi uglerodni 
yo‘qotish jarayoni.
 
Обессеривание 
Oltingugurtsizl
antirish 
desulphurization 
YUqori haroratda moddalar 
tarkibidagi oltingugurtni oksidlash 
yo‘li bilan kamaytirish
 
Осадок 
Cho‘kma 
precipitate 
CHo‘ktirish jarayonidan olingan 
qattiq mahsulot.
 
Осаждение 
Cho‘ktirish 
Precipitation 
Suspenziya va emulsiyalardan 
mayda,qattiq zarralarni og‘irlik 

---

107 
kuchi ta’sirida ajratish.
 
Пассиватор 
Susaytirgich 
passivator 
Jarayonning tezligini 
sekinlashtiruvchi moddalar (asosan 
oksidlovchila
 
ПДК
(предельно 
допустимая 
концентрация)
REK 
(ruxsat etilgan 
konsentratsiya) 
safeconcentratio
n 
Zaharli moddalarning insonga 
zarar etkazmaydigan 
konsentratsiyasi.
 
Радиоактивность 
Radiofaollik 
Radioactivity 
Radiy .aktiniy va boshqa unsurlar 
atomlarining o‘z-o‘zidan 
emirilib,alfa,betta,gamma nurlar 
chiqarib,boshqa elementlarga 
aylanib turish xodisasi.
 
Растворитель 
Erituvchi 
solvent 
Moddalarni eritish xususiyatiga 
ega bo‘lgan suyuqlik.
 
Растворение 
Eritish 
dissolution 
Moddani erituvchi ta’siri ostida 
suyuq holatga keltirish.
 
Раствор 
Eritma 
solution 
Ikki yoki undan ortiq a’zolardan 
iborat bir jinsli aralashma. 
Eritmalar: buferli,ideal,qattiq, 
qotishma,suyuq,gazli,va 
h.k.bo‘ladi.Eritma va erituvchidan 
iborat.
 
Реагент 
Reagent 
reagent 
Kimyoviy reaksiyada ishtirok 
etuvchi modda.
 
Реактив 
Reaktiv
chemical agent
Laboratoriya, ilmiy tadqiqot 
tajribalarida ishlatiladigan 
kimyoviy modda 
Реактор 
Reaktor 
reactor 
kimyoviy reaksiyalar 
o‘tkaziladigan dastgoh.
 
Реакция 
Reaksiya 
reaction 
Moddalar,ion,molekula yoki 
zarralar o‘rtasidagi o‘zaro 
ta’sirlashish jarayoni.
 
Седиментация 
Cho‘kish 
Sedimentation 
Gravitatsion maydon va 
markazdan qochma kuch 
yordamida eritmadan qattiq modda 
zarralarining o‘lchamiga qarab 
qatlam-qatlam bo‘lib cho‘kishi
 
Селективное 
выщелачивание
Tanlab ajratish 
selective 
extraction 
Metallni yoki metall birikmalarini 
kon mahsulotlaridan tanlab ajratib 
olish
 
Селективные 
реактивы 
Saylanma 
reaktivlar 
selective reagent 
Ko‘p ionlar orasidan bir xil ionlar 
bilangina reaksiyaga kirishuvchi 
moddalar
 
Скважина 
Quduq 
hole 
Suyuq yoki gaz holidagi 

---

108 
moddalarni er ostidan chiqarib 
olish uchun mo‘ljallangan qurilma.
 
Смола