Metallurgiya

Nazorat savollari
 
1.
Oltin saqlovchi xom ashyolarning tasnifi. 
2.
Oltinni rudadan ajratib olish texnologiyalarini gapirib bering.
3.
Oltin minerallari haqida ma’lumot bering.
 
 
15-Ma’ruza. RUDA XOM ASHYOSIDAN OLTIN OLISHNING UMUMIY 
PRINSIPLARI 
 
Reja:
1.
Oltin saqlovchi radalarni boyitish usullari. 
2.
Oltin saqlovchi rudalarning sianlash texnologiyasi. 
3.
Eritmalardan oltinni tiklash usullari.
Oltin tarkibli rudalarni qayta ishlashning texnologik sxemalari xilma - hillik 
bilan farqlanadi. Qaysi sxemani tanlash ko‘p omillarga bog‘liqdir, ularning 
asosiylari rudada oltinning ko‘rinishi, birinchi navbatda oltinning yrikligi, oltinni 
saqlovchi minerallarning tavsifi (odatda kvars va sulfidlar), rudada boshqa 
qimmatbaho 
moddalarning 
mavjudligi, 
qayta 
ishlashni 
qiyinlashtiruvchi 
komponetlarning mavjudligi. 
Rudadan oltinni ajratib olishning texnologik jarayonlariga tayyorlov 
(maydalash, yanchish), boyitish (gravitatsion boyitish, flotatsion boyitish) va 

---

56 
metallurgik jarayonlar ( sianlash, sorbsion tanlab eritish, desorbsiya, rux kukini 
bilan cho‘ktirish (sementatsiya), elektrcho‘ktirish) kiradi. 
Tanlangan texnologik sxema oltinni rudadan yuqori darajada ajratib olishni, 
hom ashyoni kompleks ravishda ishlatilishini, moddiy, energetik va mehnat 
resurslarining kam miqdorda sarflanishini, sanoat chichiqindilari bilan atrof-
muhitni eng kam miqdorda ifloslantirishini ta’minlash kerak. 
Oltin saralash korxonalarning ohirgi mahsuloti homaki oltin yoki oltinga boy 
cho‘kma hisoblanadi. Bu mahsulotlarni keyingi qayta ishlanishi mahsus affinaj 
zavodlarida yuqori tozalikdagi oltin olish bilan amalga oshiriladi.
Oltinni saqlovchi rudalarni asosiy qayta ishlash 15.1- rasmda keltirilgan. 
Tayyorlov bosqichlarning asosiy maqsadi minerallarni to‘liq yoki qisman 
ochishdan va qayta ishlashga keladigan mineral xomashyoning xajmini 
kamaytirishdan iborat. Tayyorlov bosqichlarga maydalash, yanchish, g‘alvirlash, 
sinflash. Ko‘p hollarda yanchishg jarayonlaridan so‘ng gravitatsion va flotatsion 
boyitish qo‘llaniladi.