««Metallurgik jarayonlarda issiqlik va massa almashinuvi» fanidan

KURS ISHI 5310300 2022 yil
Varaq
									18
O’z	Varaq		Hujjat №		Imzo		Sana
ZnSO4 + 2C = ZnS + 2 CO2 ZnO * Fe2O3 + FeO = ZnO + FeO * Fe2O3 Gaz fazasida CO ni oksidlanishi yukori xaroratni ushlab turishga ko‘maklashadi: 2 CO + O2 = 2 CO2 + Q rux bug‘lari esa oksidlanadi: Zn gaz + 0,5 O2 = ZnO + Q va gaz oqimi bilan chang ushlash sistemasiga chiqariladi. Pechning birinchi qismida deyarlik to‘la rux sulfati va qisman rux ferriti ajraladi. Buning natijasida ruxni sulfid va oksid turlari oshadi. Temir rux va qo‘rg‘oshin ferriti, magnetit va gematit shakllarda albatta velsevlashga kelgan kekda bo‘ladi. Bu temir pechning ikkin­chi yarmida oksid va sulfidlardan metallik holatiga aktiv tiklana­di. Buning natijasida qo‘shimcha rux qiyin tiklanadigan moddalardan vozgon shaklga o‘tadi: ZnS + Fe = FeS + Zn gaz (2ZnO * SiO2) + 2 Fe = (2 FeO * SiO2) + 2 Zn gaz ZnO + Fe = FeO + Zn gaz Shunday qilib, velsevlash jarayonining yakunida pechning reaksi­on massasida ruxni oksid, sulfid va silikat shakllari kamayadi. Klinkerda ruxni qolgan miqdori, %: 0,1 - 1,0 % tashkil qiladi. Klinkerda rux quyidagi shakllarga uchraydi, %: sulfid 45; silikat 17; alyuminat - ferrit 20; oksid 18. Velsevlash davrida temir ruxni ajralib chiqishiga ko‘maklashadi. Faqat 1180^0C da (2 FeO * SiO2) - FeO evtiktikasi eriydi va qattiq cho‘kma paydo bo‘lishiga olib keladi. Undan tashqari, temirni uglerodlanishi chugun hosil qiladi va ular yirik zuldir turiga aylanadi. Shu sababli vels pechda 1150^0C yuqori xarorat zonasi ilo­ji boricha qisqa bo‘lishi kerak. Qo‘rg‘oshin kekda quyidagi shakllarda bo‘ladi, %: sulfat 60 - 70; ferrit 10 - 15; silikat 10 - 15; sulfid 5-10. Velsevlash davrida qo‘rg‘oshinni sulfid va oksidi par holatiga o‘tib vozgon tarkibiga kiradi. Pechning birinchi yarmida qo‘rg‘oshin sulfatini sulfidgacha in­tensiv tiklanishi bo‘ladi: PbSO4 + 2C = PbS + 2 CO2