Metallarni kesib ishlash usullari. Kesish jarayoning turlari. Kesish jarayoning asosiy elementlari

Frezalash. Bu protsess frezalash stanoklarida kup tigli asbob-freza bilan bajariladi. Bunda frezaning aylanma xarakat (bosh xarakat) bilan zagotovqaning ilgarilanma xarakati (surish xarakati) kushilishi natijasida qirindi kesib olinadi

Jilvirlash. Jilvirlash protsessi maxsus stanoklarda jil­virlash toshi bilan bajariladi. TSilindrik yuzalar doiraviy jilvirlash stanoklarida, nesi yuzalar esa tekis jilvirlash stanoklarida jilvirlanadi. TSilindrik yuzalarni jilvirlashda zagotovkaga aylanma xarakat berish bilan birga, ilgarilanma-kaytar xarakat (buylama surish xarakati) xam beriladi, jilvirlash toshi xam aylanma xarakat (bosh
xarakat) kiladi, xam kundalang yunalishda, zagotovqaning xar kaytishida kesish chuko’rligi t kadar surilib xam turadi (kun­dalang surish xarakati). YAsci yuzalarni jilvirlashda bosh (aylanma) xarakat xam, vertikal yunalishda uzlukli (kesish chuko’rligi t kadar) surish xarakati xam jil­virlash toshiga, buylama surish xarakati (ilgarilanma-kaytar xarakat) va kundalang yunalishda uzlukli surish xarakati za­gotovkaga beriladi.
Kesish jarayonining uchta asosiy turi bor. Kesib ajratish.Kesish jarayonining bu turi pona rasmidagi asbob bilan bajariladi, bunda material ikki bo’lakka bo’linadi. Misol (Zubila bilan qirqish)
Kesib olish. Bu xolda kesish jarayoni ikkita kesuvchi asbob vositasida amalga oshiriladi va bunda xam material ikkiga bo’linadi ( misol kaychilar mexaniq va kulda kesuvchi) .
Qirindi ajratish. Bunda kesish jarayoni xar xil kesuvchi asboblar (keskich, parma, metchik, zenker, razvertka va x.k.z.) erdamida tayerlanma sirtidan materialning ma`lum qatlamini qirindi tarzida ajratib olishdan iborat
Birinchi xolda ta`sir ettiriladigan kuch kesuvchi asbob tanasidan utib, o’tkirlik burchagi β ni teng ikkiga bo’ladi, buning natijasida tigning ikkala yuzasiga kariyib bir xil nagruzka tushadi, bunda qirindi xosil bo’lmaydi.
Ikkinchi xolda . Kesish kuchi asbobning yuzalaridan biri buylab o’tadi va kesish kuchlanishi xosil qiladi, bunda xam qirindi xosil bo’lmaydi.
Uchinchi xolda. Kesish kuchi asbobning oldingi yuzasiga tushadi, buning natijasida esa materialning ma`lum kavati qirindi tarzida ajraladi.