Metallarni hajmiy shtamplash

  

 

71-rasm.

 

Pokovka pitr va parda metallini qirqib tushirish  sxemasi: 

1 – puanson; 2 – matritsa; 3 – pitr; 4 – parda; 5 – pokovka.  

  

Qizigan  holatda  qirqish  shtamplangandan  so‘ng  shtamplash  agregatining 

tarkibiga  kiruvchi  pressda  bajariladi.  Teshiklar  ochish  yuqoridagi  ko‘rgan 

usulimizning xususiy holidir. Bu xil shtamplarda kesgich dementi matritsa bo‘lmay, 

balki  puanson  bo‘ladi.  Pitrlarni  qirqish  uchun  zaruriy  kuch  qiymatini  tubandagi 

formula bo‘yicha aniqlash mumkin:  

R = 1,25   τkr   δ   S,

  

2

 

 

 

 

 

8

 

 

 

 

 

9

 

 

 

 

 

10

 

 

 

1

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

6

 

 

 

 

 

7

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

6

 

 

 

 

 

A

 

 

 

11

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

6 

 

bunda 1,25 matritsa va puansonning keskich qirrani o‘tmaslanishini hisobga 

oladigan koeffitsiyent; 

τ

kr

 – qirqish haroratida metallini kesishga qarshiligi; 

δ 

– kesish 

joyidagi pitr qalinligi; mm 

S 

– pokovkaning ajralish tekisligidagi perimetri, mm.  

Pokovkalarni  tekislash. 

Pokovkalarning  pitralarni  qirqishda,  teshishda, 

termik  ishlashda  va  boshqa  operatsiyalarni  bajarishda  deformatsiyalangan  joylari 

bo‘lsa,  tekislanadi.  Sovuq  holida  taxtali  friksion  bolg‘a  yoki  friksion  press 

yordamida to‘g‘rilash shtampi yordamida bajariladi.  

Termik  ishlash. 

Pokovkaning  materialiga,  shakliga  va  o‘lchamiga  ko‘ra 

ularni  ichki  kuchlanishlardan  xalos  qilish,  strukturasini,  binobarin,  xossalarini 

yaxshilash maqsadida termik ishlanadi (masalan, yumshatiladi yoki normallanadi).  

Pokovkani  kuyindidan  tozalash. 

Bu  maqsadda  pokovkalarni  maxsus 

aylanadigan barabanlarda, diametri 2–3 mm, qattiq sharchalar bilan birga aylantirib 

yoki  sulfat  va  xlorid  kislota  kuchsiz  eritmalari  vannalariga  tushirib  ma’lum  vaqt 

ishlanadi.  

Pokovkalarni  kalibrlash. 

Pokovka  o‘lchamlarining  aniqligi  va  yuza 

tekisliklarni  oshirish  maqsadida  katta  bosimda  bajariladi.  Kalibrlash,  odatda, 

pokovka sovigandan keyin bajariladi va shtamplashning oxirgi operatsiyasi bo‘ladi. 

Buning uchun pokovka kalibrlovchi shtamp bo‘shlig‘idan o‘tkazib ishlanadi.  

Kalibrlash serunum pardozlash operatsiyasi bo‘lib, stanoklarda nafis yo‘nib ishlov 

berishning o‘rnini bosadi.