Metаll quymаlаrdа uchrаydigаn nuqsonlаr, ulаrning hosil bo’lish sаbаblаri vа oldini olish tаdbirlаri

Metаll quymаlаrdа uchrаydigаn nuqsonlаr, ulаrning hosil bo’lish sаbаblаri vа oldini olish tаdbirlаri.

Ishni bajarish tartibi:

• Nuqsonlar turlari va ularni hosil bo’lish sabablari.
• Tiklash tadbirlarini belgilash.
• malumotlar bilan tanishib chiqiladi.
• Variant bo’yicha berilgan detal chizmasiga asosan uning quymasini ikki opoka yordamida bir martali qolipga quyib olish texnalogik jarayonining ketma-ketligi tuziladi

• Quymalarni ishlab chiqarish jarayonida yo’l qo’yilgan kamchiliklar (masalan, quyma devorlari qalinliklari turli o’lchamli bo’lishi, qolip va sterjen materiallari tarkibini to’g’ri belgilamaslik va xossalarining pastligi, metalning qolipga bir me’yorda kirmasligi, tekis sovimasligi va boshqalar) oqibatda turli nuqsonlar uchraydi. 1-jadvalda quymalarda ko’proq uchraydigap nuqsonlar, ularning hosil bo’lish sabablari va oldini olish tadbirlarn haqida ma’lumotlar keltirilgan.

Quymalarni texnik talablarga javob berish darajasiga ko’ra tiklab bo’lmaydigan va tiklab bo’ladigan xillarga ajratiladi. Tiklab bo’lmaydigan nuqsonlar yirik nusqonlar bo’lib, ularni mutlaqo tiklab bo’lmaydi yoki tiklash iqtisodiy jihatdan foydasizdir. Bu xil nuqsonlari bor quymalar yaroqsiz bo’lgani uchun qayta eritishga yuboriladi. Tiklash mumkin bo’lgan nuqsonlar ancha kichik bo’lib, ular tiklanganlarida normal ishlashlariga putur yetkazmaydi.

• Quymalarni texnik talablarga javob berish darajasiga ko’ra tiklab bo’lmaydigan va tiklab bo’ladigan xillarga ajratiladi. Tiklab bo’lmaydigan nuqsonlar yirik nusqonlar bo’lib, ularni mutlaqo tiklab bo’lmaydi yoki tiklash iqtisodiy jihatdan foydasizdir. Bu xil nuqsonlari bor quymalar yaroqsiz bo’lgani uchun qayta eritishga yuboriladi. Tiklash mumkin bo’lgan nuqsonlar ancha kichik bo’lib, ular tiklanganlarida normal ishlashlariga putur yetkazmaydi.

• Ma’lumki, quymalarda uchraydigan nuqsonlarni aniqlashda qator usullar (ko’z, lupa, andazalar, o’lchov asboblar yordamida, magnitli nuqson izlagichlar yoki rentgen nurlari, ultratovush va boshqalar) bo’lib, ularning qaysi biridan foydalanish quyma materialga, massasiga, shakliga, nuqsonlar tabiati, quymalarga qo’yilgan talablarga bog’liq.

• Nuqsonlar aniqlangach, texnik nazorat vakillari ularning hosil bo’lish sabablarini bilish uchun quymalarni ishlab chiqarishda foydalaniladigan modellar, sterjen yashiklari va bo’lak moslamalarni, barcha operatsiyalarning qay tarzda bajarilishini ko’rmog’i lozim. Keyin esa usta va texnologlar bilan zaruriy tadbirlar ko’riladi.