Металл платина



Download 2,7 Mb.
bet2/5
Sana16.03.2022
Hajmi2,7 Mb.
#492947
1   2   3   4   5
Bog'liq
temir kob nikel

Minеrallari. Uning muhim minеrallari – magnеtit, titanomagnеtit, gеmatit va boshqa tеmir rudalari konlarini tashkil etadi.
  • Ishlatilishi. Tеmirdan cho‘yan, po‘lat, tunuka tayyorlanadi. Maxsus yo‘llar bilan tayyorlangan toza tеmir zanglamasligi va kislotalar ta’siriga bardosh bеrishi yaqinda ma’lum bo‘lgan. Tеmir suyultirilgan kislotalardan vodorodni haydaydi. Konsеntrlangan HN03 tеmirni passiv­lashtiradi, ishqorlar tеmirga ta’sir etmaydi. Tabiatda tеmir kеng tarqal­gan, mеtallar orasida alyuminiydan kеyin ikkinchi o‘rinda turadi. Tеmir rudalardan uglеrodning turli qotishmalari cho‘yan (domna jarayoni bi­lan) va po‘latlar (martеn, konvеrtеr, elеktr yordamida eritish jarayon­lari bilan) ko‘rinishida olinadi.
  • Qotishmalari. Tеmir asosida uglеrodli qotishmalar olinadi. Asosiy qotishmasi po‘lat va cho‘yandir.
    • D. I. Mendeleyev davriy sistemasining sakkizinchi gruppa yonaki gruppacha elementlari katta davrning o’rta qismlariga joylashgan uchta triadani o’z ichiga oladi. Bular: temir-Te, kobalt-Co, nikel-Ni birinchi triada : ruteniy-Ru, rodiy-Rh, palladiy-Pd ikkinchi triada: osmiy-Os, iridiy-Ir, platina-Pt uchinchi triadani tashqil qiladi. Bu triadalar to’rtinchi, beshinchi,oltinchi davrlarda joylashgan.
    • Bular barchasi D- elementlar jumlasiga kiradi.
    • Birinchi triadadagi elementlar: Fe, Co, Ni o’zaro kimiyoviy xossalari jihatidan o’xshash bo’lgani uchun temir gruppachasi elementlari deyiladi. Ikkinchi va uchinchi triadadagi oltita element platina gruppachasi metallari deyiladi.
    • Temir gruppachasi elementlari elektron konfigurasiyasi quyidagicha:
    •  
    • Fe Z=26 KL 3S2 3P6 3d6 4S2
    • Co Z=27 KL 3S2 3P6 3d7 4S2
    • Ni Z=28 KL 3S2 3P6 3d8 4S2
    • XOSSALARI
    •  
    • Fe
    •  
    • Co
    •  
    • Ni
    •  
    • Atom og’irligi
    • Yer pustlogidagi og’irlik prosenti
    • Atom radiusi
    • Ionlanish energiyasi J, (ekv. xisobida)
    • EQ2 ionining radiusi, A lar xisobida
    • EQ3 ionining radiusi,
    • Suyuklanish xaroratsi
    • Normal elektrod potensiali YE
    • Tabiiy barkaror izotoplari va ularning
    • nisbiy ogirlik prosenti
    •  
    •  
    •  
    •  
    • Solishtirma ogirligi
    •  
    • 55.847
    • 5.10
    • 1.26
    • 7.87
    • 0.80
    • 0.73
    • 1539 С
    • -0.441в
    • (Те\Те2+)
    • 54(5.84%)
    • 56(91.86%)
    • 57(2.17%)
    • 58(0.31%)
    •  
    • 7.86
    • 58.9332
    • 0.004
    • 1.25
    • 7.86
    • 0.80
    • 0.72
    • 1495 С
    • -0.277в
    • (Со\Со2+)
    • 59(100%)
    •  
    •  
    •  
    •  
    • 8.76
    • 58.713
    • 8-10-3
    • 1.24
    • 7.64
    • 0.79
    •  
    • 1453 С
    • -0.25в
    • (Ni\Ni2+)
    • 58(67.76)
    • 60(26.16%)
    • 61(3.66%)
    • 62(3.66%)
    • 64(1.16%)
    • 8.90
    • Fe-Co-Ni qatorida elementning oksidlanish darajasi kamayadi: temirda oksidlanish darajasining maksimal qiymati +6ga yetadi:kobaltda faqat +3ga qadar, nikelda asosan +2 (va bazan +3) ga qadar bo’ladi. So vaNi ning Q4 valentli xolatlari nihoyatda beqaror. Ularning uchalasi ham kulrang metall bo’lib, rangdor ionli birikmalar hosil qiladi. Ularning turli komplekslari ma'lum. Kompleks birikmalarda bu elementlarning koordinasion sonlari 4 va 6 ga tengdir.
    • Temir ikki qator birikmalar - Fe(II) va Fe(III) birikmalarni xosil qiladi. Temirning ikki xil oksidi bor - Fe(II) oksid FeO va Fe(III) oksid Fe2O3. Temirning aralash oksidi Fe3O4(FeOFe2O3) xam ma'lum. Bu oksid xam temir kuyundisi deb ataladi.
    • Ikki valentli temir birikmalari:
    • 1. FeO - temir ikki oksid - qora tusli, asos xossaga ega bulib, suvda va ishqorlarda erimaydi.
    • Olinishi:
    • Fe2O3 + CO  (500oS) 2FeO + SO2

    Download 2,7 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
    1   2   3   4   5




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling

    kiriting | ro'yxatdan o'tish
        Bosh sahifa
    юртда тантана
    Боғда битган
    Бугун юртда
    Эшитганлар жилманглар
    Эшитмадим деманглар
    битган бодомлар
    Yangiariq tumani
    qitish marakazi
    Raqamli texnologiyalar
    ilishida muhokamadan
    tasdiqqa tavsiya
    tavsiya etilgan
    iqtisodiyot kafedrasi
    steiermarkischen landesregierung
    asarlaringizni yuboring
    o'zingizning asarlaringizni
    Iltimos faqat
    faqat o'zingizning
    steierm rkischen
    landesregierung fachabteilung
    rkischen landesregierung
    hamshira loyihasi
    loyihasi mavsum
    faolyatining oqibatlari
    asosiy adabiyotlar
    fakulteti ahborot
    ahborot havfsizligi
    havfsizligi kafedrasi
    fanidan bo’yicha
    fakulteti iqtisodiyot
    boshqaruv fakulteti
    chiqarishda boshqaruv
    ishlab chiqarishda
    iqtisodiyot fakultet
    multiservis tarmoqlari
    fanidan asosiy
    Uzbek fanidan
    mavzulari potok
    asosidagi multiservis
    'aliyyil a'ziym
    billahil 'aliyyil
    illaa billahil
    quvvata illaa
    falah' deganida
    Kompyuter savodxonligi
    bo’yicha mustaqil
    'alal falah'
    Hayya 'alal
    'alas soloh
    Hayya 'alas
    mavsum boyicha


    yuklab olish