Meningit kasalligining kelib chiqish sabablari va asoratlari

---

---

Meningit kasalligining
kelib chiqish sabablari va
asoratlari.
Reja: 
1.
Meningit haqida tushuncha
2.
Meningit kelib chiqishi sabablari
3.
Meningit kasalligi asoratlari

---


Meningit (yun. meninx — miya pardasi) — bosh miya va orqa miya
pardalarining yallig
ʻ
lanishi, mikroorganizmlar qo
ʻ
zg
ʻ
atadi
(qarang
Miya pardasi
). Mustaqil kasallik sifatida paydo bo
ʻ
ladigan
birlamchi va asoratlar tufayli yoki infeksiya yuqishi, masalan, 
o
ʻ
rta quloq, burun yondosh bo
ʻ
shliqlarining
yallig
ʻ
lanishi,
gripp
,
qizamiq
,
tepki
,
sil
,
zaxm
oqibatida kelib
chiqadigan ikkilamchi meningit farqlanadi. Meningit
qo
ʻ
zg
ʻ
atuvchilariga (virusli, bakterial, zamburug
ʻ
li; sil, zaxm
meningiti va boshqalar), kechishiga (o
ʻ
tkir, o
ʻ
rtacha o
ʻ
tkir va
surunkali meningit), orqa miya suyuqligininh (likvorning) 
o
ʻ
zgarishiga qarab (yiringli va seroz meningit) ajratiladi.

---


MENINGIT NIMA?

Meningit jiddiy kasallik bo’lib, miya va / yoki orqa miya qobqig’ining yallig’lanishi bilan
kechadi. Qobiqlar miya va umurtqa kanali to’qimalarini qoplaydi.

Inson tanasida ikki xil qobiq farqlanadi: yumshoq va qattiq. Infektsiya qay turdagi
to’qimaga ta’sir qilishiga qarab, yallig’lanish jarayonining joylashuvi quyidagilarga
ajratiladi:

Leptomeningit, yumshoq qobiq shikastlanadigan va eng keng tarqalgan shakli;

Paximeningitt — qattiq miya qobig’ining yallig’lanishi, usbu tur har 100 ta kasallik
holatidan taxminan 2tasida yuz beradi;

Miya qobig’ining ikkalasi ham ta’sirlanganda panmeningit tashxisi qo’yiladi.

Odatda, tibbiy ma’noda meningit tashxisi qo’yilganda yumshoq miya qobiqlarining
yallig’lanishi nazarda tutiladi.

Meningit eng xavfli miya kasalliklaridan biri bo’lib, jiddiy asoratlarni keltirib chiqaradi, 
salomatlik bilan bog’liq muammolarga sabab bo’ladi, doimiy nogironlik, rivojlanish
buzilishlarini keltirib chiqaradi. O’lim darajasi yuqori.

Meningitning belgilarini Gippokrat ham, o’rta asrlarda shifokorlar ham yozib o’tgan. 
Uzoq vaqt davomida miyada yallig’lanish jarayonining kelib chiqishi millionlab insonlar
o’limiga sabab bo’lgan
sil kasalligi
tufayli deb hisoblangan.

Antibiotiklar kashf qilinishidan oldin meningit o’lim darajasi 95% ni tashkil etardi. 
Penitsillinning kashfiyoti kasallik o’lim ko’rsatkichlarini sezilarli darajada kamaytirdi.

Bugungi kunda meningitni davolash uchun zamonaviy sintetik preparatlar mavjud, 
kasallikning ko’plab shakllarini oldini olish uchun eng keng tarqalgan qo’zg’atuvchilar —
pnevmokokk, meningokokk va gemofil tayoqchalariga qarshi emlashlar qo’llaniladi.

---


Miya pardalari yallig‘lanishiga