Менга берилган материални ўзбек тилига таржимон қилганимда рус сўзларининг айримларини қуйидаги таржима қилиб ишлатганман

4.4.4. MPEG-1,2 стандартларида тасвир бузилишлари ва 
видеооқимнинг мумкин бўлган сиқиш коэффициентлари 
 
MPEG-1, 2 стандартида 
сиқишнинг етарлича катта 
қийматларида махсус бузилишлар юзага келади, уларни 
тасвирларнинг кодлаш усуллари билан аниқланадиган 2 гуруҳга 
бўлиш мумкин: 
Ички кадрли кодлашда юзага келадиган бузилишлар: 
1.
Блокли бузилишлар (блокинг-эффект) сиқишнинг катта 
коэффициентларида қуйидаги сабаб билан юзага келади: қўшни 
блоклар бир биридан мустақил холда кодланади ва декодланади, 
натижада 
блоклар 
чегарасидаги 
(орасидаги) 
ёруғлик 
пикселларининг равон тақсимлаш бузилади ва тасвир мозаик 
кўриниш олади.
2.
Тасвир чаплашиши (тушуниб бўлмаслиги). Тасвир сиқиш 
коэффициентининг катта қийматларида кузатилади. ДКЎнинг 
юқори частотали коэффициентларини
чеклаш ёки нолга 
тенглашда юзага келади, натижада тасвирнинг майди деталлари 
чаплашиб кетади ёки умуман йўқолади.
3.
Тасвир ёруғлиги тез ўзгаргандаги қўшимча “соялар” 
(ҳошиялар) пайдо бўлиши. Ушбу эффект фазовий спектр юқори 
частота таркибий қисмларининг бутунлай йўқолиши ёки 
сезиларли бузилишлари билан боғлиқ. 
4.
Рангларнинг чаплашиб кетиши. Сабаби чегараларда 
ҳошия пайдо бўлиш эффекти сабаби билан бир хил, фақат у 
тасвирнинг ёруғлик сигнали тез ўзгарган жойларида намоён 

---

163 
бўлади.
5.
Поғона 
эффекти. 
Блок 
ичидаги 
тасвирларнинг 
қирраларини нотўғри узатиш ёки тиклаш натижасида юзага 
келади. 
Эффект 
тасвирни 
катталаштириш 
масштабида 
тиклаганда кўпроқ намоён бўлади.
Кадрлараро кодлашда юзага келадиган бузилишлар: 
1.
Тасвирнинг 
ёлғон 
чегараларини 
юзага 
келиши, 
кадрлараро кодлашда видеосигналнинг ҳаракат компенсациясида 
пайдо бўлади.
2.
«Чивинлар» эффекти. Блокнинг ҳаракатланувчи объект ва 
фон 
орасидаги 
чегараларида 
рангли 
ёки 
ёруғлик 
флуктуацияси(бирор бир қонунга бўйсинмаган холда жуда тез 
ёрқин ўзгариш) сифатида намоён бўлади. Эффект мавжуд ва 
башорат қилинган кадрларнинг квантланиш параметрларининг 
кадрдан кадрга ўзгариши натижасида юзага келади. 
3.
Стационар худуддаги “ донли” шовқин. Суст ҳаракат 
кузатиладиган ёки ҳаракатсиз худудларда ўзгарувчан товланувчи 
(рангли) пайдо бўлиш даври нисбатан кам шовқинлар сифатида 
намоён бўлади.
4.
Макроблокда унинг бошланғич ранглари ва уни атрофини 
ўраб турувчи худуддаги рангларга нисбатан нотўғри рангларнинг 
пайдо бўлиши.
5.
Ҳаракатланувчи объектлар ортидан изларнинг қолиши, 
уларнинг нисбатан узоқ сақланиши мумкинлиги.
601-Тавсияга асосан 4:2:2 дискретизацияда иккиламчи 
сигналларнинг узатиш тезлиги 216 Мбит/с бўлиши белгиланган. 
Телевизион эшиттиришда ишлатиладиган, 4:2:0 форматга 
ўтишда, иккилик сигналларнинг узатиш тезлиги 162 Мбит/сга 
қисқаради, шунга мос ҳолда видеооқимни сиқиш қийматини 
баҳолаш амалга оширилади. Бунда 720х576 пикселли шаклга эга, 
тикланган тасвирнинг студиядагидек сифатни олиш учун MPEG-
2нинг асосий қиймат кодлашидан фойдаланилганда, рақамли 
оқим тезлиги 15 Мбит/с бўлишига эришилади ва сиқиш 
коэффициентининг қиймати 11 мартага етади. Бироқ техник 
адабиётларда 
ёзилишича, 
амалиётда 
қабул 
қилинган 

---

164 
тасвирнинг студиядагидек сифатини олиш учун видеоахборотни 
узатиш тезлигини 9 Мбит/с гача сиқиш мумкин, яъни сиқиш 
коэффициенти 18 маротабани ташкил этади. PAL тизимидаги 
оддий тасвир билан таққосланадиган тасвир сифатини олиш 
учун тезлик 4...5 Мбит/с гача камайиши мумкин, яъни сиқиш 
коэффициенти 
30...40 
мартани 
ташкил 
этади.VHS 
стандартидаги видеоёзувларни намойиш қилишда, қабул 
қилинадиган тасвирга таққосланадиган, сифатни олиш 1,5 
Мбит/с гача камайтиришга эришилади, яъни сиқиш 100 
мартадан ҳам кўпроқ.