Menejmet va marketing

4.1. Boshqarish strukturasining mazmuni 

"Struktura"  -  lotincha  so’z  bo’lib,  narsalar  tarkibiy  qismlarining  o’zaro 

bog’liq, ravishda joylashishi, tuzilishini bildiradi. 

Boshqarish  strukturasi  deganda  boshqaruv  maqsadlarini  amalga 

oshiruvchi  va  funktsiyalarni  bajaruvchi  bir-biri  bilan  bog’langan  turli  boshqaruv 

organlari  va  bo’g’inlarining  majmui  tushuniladi.  Boshqarishning  u  yoki  bu 

vazifalarini  hal  qilish  uchun  muayyan  organlar  tuziladi.  Boshqarish  organlari 

tizimi, quyi organlarning yuqori organlarga bo’ysunishi va ular o’rtasidagi o’zaro 

aloqa boshqarish strukturasi tushunchasini tashkil qiladi. Bunday struktura odatda 

"boshqaruv  apparati  strukturasi"  deb  yuritiladi.  U  biron-bir  boshqaruv  organining 

(vazirlikning  boshqaruv  apparati,  korxonaning  boshqaruv  apparati  va  h.k) 

bo’limlari tarkibini bildiradi. 

Boshqarish  strukturasi  ishlab  chiqarish  strukturasi  bilan  ham  ifodalanadi. 

Bunda  boshqarishni  tashkil  etishning  dastlabki  va  belgilovchi  omili  ishlab 

chiqarish  jarayoni  bo’lib  hisoblanadi.  U  o’zaro  bog’langan  asosiy,  yordamchi  va 

xizmat  ko’rsatuvchi  jarayonlardan  iborat  bo’lib,  bu  jarayonlar  bo’limlar  va 

xodimlar o’rtasida mehnat taqsimotini talab qiladi. Shu maqsadda ishlab chiqarish 

bo’limlari va ularga xos bo’lgan boshqaruv apparati tuziladi. 

Bo’linmalar  yig’indisi,  ularning  tarkibi  va  o’zaro  aloqa  shakllari 

korxonalarning ishlab chiqarish strukturasini tashkil etadi. Har bir korxona o’ziga 

xos ishlab chiqarish strukturasiga egadir. 

Shunday  qilib,  boshqarishning  maqsadlari,  funktsiyalari,  vazifalari, 

ob'ektlari va organlari uning tashkiliy strukturasini belgilab beradi. 

 Tashkiliy  strukturalarni  hosil  qiladigan  boshqarish  organlari  boshqaruv 

bo’g’inlari va boshqaruv bosqichlari shaklida bo’ladi.