Menejmet va marketing

 

7-Mavzu: Boshqaruv qarorlari 

 

Keys stadi 

Davlat  tasarrufidan  chiqarilgan  mebel  ishlab  chiqaruvchi  kombinatga,  jamoa 

tomonidan  saylangan  yosh  mutaxassis  raxbar  bo’ldi.U  o’ziga  ishongan, 

mansabparast  bo’lib,  kombinat  ishi  ko’rsatkichlarini  yuqoriga  ko’tarish  niyatida 

yonib ish boshladi. 

Direktor Yaponiyada bo’lgaida stol tennisi uchun raketkalar ishlab chiqarish 

bo’yicha  litsenziya  bilan  qaytdi.  Raketkalar  ishlab  chiqarish  g’oyasi  uni  juda 

qiziqtirib qoldi. Bu juda keng iste’mol extiyojiga ega bo’lgan tovar, bozorda yaxshi 

raketkalar yo’q, xatto sifatsizlari xam kam degan xulosaga kelgan, o’zi xam tennis 

ishqibozi  bo’lgan  yosh  raxbar  asosiy  ishlab  chiqarishga  xech  qanday  putur 

etkazmaydigan maxsulotni ishlab chiqarishga axd qildi. 

Raketkalar  ishlab  chiqarishni  yo’lga  qo’yish  qiyin  emas,  mebel 

tayyorlovchilar  raketkani  tayyorlashni  tez  o’zlashtirib  oladilar,  xom-ashyo  asosiy 

ishlab  chiqarish  uchun  zarur  bo’lgan  maxsulotdan  iborat,  xatto  raketkalarni 

chiqindilardan xam ishlab chiqarsa bo’ladi, deb qaror qildi yosh raxbar. 

O’z maslakdoshlari: bosh injener, reja bo’limi xodimi va buxgalterni yig’ib, 

o’zaro maslaxatlashib olishdi. Bu ish samarali bo’ladi, degan xulosa qilindi. Yiliga 

million  dona  raketka  ishlab  chiqarilsa,  ish  xaqi  xam  bir  necha  millionni  tashkil 

qiladi, deb xom cho’t qilindi. 

Lekin  bu  mutaxassislarni  qanday  raketkalarni,  qancha  miqdorda  ishlab 

chiqarish  o’ylantirib  qo’ydi.  Yaponiya  litsenziyasiga  ko’ra  ikki  turdagi:  qimmat- 

yuqori  sifatli  va  arzonroq  –  sifati  xam  shunga  yarasha  raketkalar  ishlab  chiqarish 

ko’zda tutilgan. 

Qaysi turini va qancha miqdorda ishlab chiqarish foyda olib keladi? Degan 

savol ularni qiynab qo’ydi. 

Qimmat  raketkalar  albatta  ko’p  foyda  olib  keladi,  lekin  ular  ommaviy 

extiyojga ega bo’ladimi? Qimmatlarini ko’p miqdorda ishlab chiqarsak, bir qismi 

sotilmay  qolishi  mumkin.  Arzonidan  ko’p  ishlab  chiqarsak,  sifatli,  qimmat 

raketkani xoxlovchilar uchun bunday raketkalar etmay qolishi mumkin. Shu bilan 

birga  pulni  yo’qotish  tavakkalchiligi  xam  istisno  emas,  degan  fikrlar  mebel 

kombinati raxbari va mutaxassislarini qiynab qo’ydi. 

-kelinglar  avvaliga  qimmat  raketkalarni  uncha  ko’p  bo’lmagan  miqdorda 

ishlab  chiqaramiz,  tavakkalchilikdan  yo’qotishni  xam  minimallashtiramiz  dedi, 

extiyotkor buxgalter. 

-Men  bu  fikrga  qo’shilmayman  dedi  bosh  muxandis.  Men  ishlab  chiqarish 

xajmini yarmini qimmat raketkalar tashkil qilishi kerak, deb xisoblayman. Shunda 

yaxshigina  daromad  qilamiz.  Albatta  bu  qaror  xam  tavakkalchilikka  asoslangan,  

lekin tavakkal qilmagan odam xech qanday yutmaydi, deb o’z fikrini ma’qulladi. 

---

310 

 

-Rejalashtirish  bo’limi  boshlig’i,  tajribalariga  asoslangan  xolda,  qarorni 

“oltin” o’rtasini qabul qilish, ya’ni ko’p xam emas, kam xam emas darajada ishlab 

chiqarish kerak dedi.