Menejmet va marketing

Kichik muammo: Narx qanday tartibga solinishi kerak? 

2.1. Kompaniya yakuniy narxni qanday to’g’irlaydi? 

Kompaniya xarajatlar, talab yoki raqobatga yo’naltirilgan usullar yordamida 

belgilagan narx bu – tovarning bazaviy, yoki preyskurant narxi. Bazaviy narxga 

tuzatish kiritish chegirma, pulni qaytarish, narx stimuli, geografiktuzatish yoki 

«silliqlanmagan» narx ko’rinishida qabul qilinishi mumkin.  

Xulosa. CHegirmalar xaridorlarni ko’proq partiyada tovar sotib olish yoki 

marketing funktsiyalari ta’riflarini bajarish, mavsumiy bo’magan xaridlar yoki 

schetni tezroq to’lashga undashi ko’zda tutilgan. Qaytarish bu – sotuvchiga 

ko’rsatilgan xizmat evaziga xaridorga to’lanadigan to’lovlardir. Narx stimullari bu 

xaridorlarni tovarga qiziqtirish maqsadida qisqa muddatli chegirmalardir. 

Geografik tuzatishlar tovar etkazib berish bo’yicha transport xarajatlaridagi farqni 

hisobga olishi ko’zda tutilgan. «Silliqlanmagan» narx bu – arzonroq narx 

---

284 

с 

tasavvurini uyg’otadigan, «yumaloq» narx bilan taqqoslaganda bir birlikka 

pasaytirish tomon narxga tuzatish kiritishdir.  

2.2. Kompaniya narxlarni qanday tahlil qiladi va nazorat qiladi? 

Kompaniyalar xaridorlar va raqobatchilarning kompaniya belgilagan 

narxlarga reaktsiyasini aniqlagan holda narxni tahlil qiladi. Bu narx uning asosida 

belgilangan talab bahosi to’g’riligini aniqlash uchun xaridlarni pasaytirishni 

nazarda tutadi. Bu shuningdek, qarshi choralar ko’rish zaruratini aniqlash 

maqsadida raqobatchilar reaktsiyasini tahlil qilishni talab qiladi. Ikkala holatda 

ham preyskurant narxini o’zgartirish talab qilinishi mumkin.