Menejmet va marketing

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tovar raqobatbardoshligini 

aniqlash bosqichlari

 

 

 

Tovar raqobatbardoshligini aniqlash bosqichlari

 

Sotish miqdori 

     1                         2                       3                  4                   vaqti 

foyda 

---

502 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bozorga tovarni kiritish 

davridir. Tovarga talab 

sekin o’sadi, shuning uchun 

bu davrda faol reklamadan, 

ya’ni qiziqtiruvchi 

marketing taktikasi talab 

qilinadi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tovarning  etuklik bosqichi. 

Bu davrda sotish darajasi 

ikkinchi bosqichga nisbatan 

ancha past bo’ladi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tovarning hayotiylik 

davrining sotish miqdorining 

tez o’sib borishi kuzatiladigan 

yuksalish davridir.

 

 

 

 

 

 

 

 

Talab sekin, keyin esa keskin 

pasayadi. Shunday qilib, 

tovarning hayotiylik davri 

bosqichlari o’zgaruvchan 

bo’lib, maqsadli bozorda turli 

marketing harakatlarini talab 

qiladi.

 

 

1 - bosqich 

 

2 - bosqich 

 

3 - bosqich 

 

4 - bosqich 

---

503 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Marketingning tan olingan peshqadamlari 

bo’lmish yaponlar  tajribasidan kelib 

chiqadigan bo’lsak asosiy maqsadlar 

(afzalligiga, tartibiga qarab) quydagilardan 

iborat:

 

 

 

sotish hajmi 

kengaytirish

 

 

o’sish 

suratlari 

oshirish

 

 

rejalangan 

foydaga 

erishish

 

 

bozordagi 

hissasi 

ko’paytirish

 

---

504 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Marketingni boshqarish - uni tashkil qilishda 

firma oldiga qo’yilgan maqsadlarga erishish, 

tahlil, rejalashtirish, hayotga tadbiq etish va 

nazorat qilish bosqichlarini o’z ichiga oladi. 

Marketingni boshqarish jarayoni bir biridan 

ajralmas uch qismdan iborat:

 

 

 

 

Tashkiliy jarayon - firma 

bo’limlarini kerakli bozor 

axborotlari bilan 

ta’minlash;

 

 

Izlanishlar olib boruvchi 

jarayon - firma marketing  

faoliyatidagi - bozor, 

assortiment, baho, 

reklama doiralarida 

uslubiy va tadqiqot 

ishlarini bajarish;

 

 

 

Dasturiy-nazorat jarayon - 

maqsadli dasturlar, 

strategiya va taktikani 

shakllantirish va bozor 

faoliyatini joriy nazoratini 

olib borish.

 

---

505 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Marketing xizmat vazifalari - 

uning o’ziga xos tamoyillari 

asosidan kelib chiqadi. Bunga 

quyidagilar kiradi:

 

 

Korxonalarda ishlab chiqarilgan mahsulotlar va bozor 

haqidagi axborotlarni to’plash va tahlil qilish;

 

 

Korxonaning mahsulot ishlab chiqarish, savdo va xo’jalik 

faoliyatini reklama qilish;

 

 

Moliyaviy va boshqa jihatlar bo’yicha manfaatlariga mos 

qaror qabul qilish uchun zarur hisob - kitob 

ko’rsatkichlarini tayyorlash;

 

 

Talab  shakllanishini  faollashtirish  va sotishni 

tezlashtirish.

 

---

506 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Marketingning xizmati funktsiyasi. 

Marketing xizmati korxonadagi barcha 

marketologlar faoliyati funktsiyasini 

bajarishni ta’minlaydi.

 

 

 

korxona mahsulotini sotish, savdo, talab va 

bozor kon’yukturasi, raqobatchilar siyosati, 

hamda  bozor taraqqiyotini oldindan 

o’rganish va tadqiq qilish;

 

 

korxonada ishlab chiqarilayotgan mahsulotning 

raqotbatbardoshligi, bahosi, uning assortimentini 

shakllantirishga oid takliflar berish, kelgusida 

ishlab chiqariladigan mahsulotlar haqidagi yangi 

g’oyalarni topish;

 

 

 

bozorga chiqarilgan mahsulotlarni tez sotish 

yo’llarini belgilash, sotish va saqlashni tashkil 

etish, turib qolganlik haqidagi shikoyatlarni 

o’rganish;

 

 

 

reklama tadbirini yo’lga qo’yish orqali 

mahsulot sotilishini  tezlashtirish  va  aholi  

talabini shakllantirish.

 

---

507 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Marketing xizmati huquqlari ko’rib 

chiqib tasdiqlash uchun 

quyidagilarni ishlab chiqadi va 

taqdim etadi:

 

 

korxona marketing xizmati faoliyatining qisqa, o’rta va uzoq 

muddatlarga mo’ljallangan yaxlit dasturlarini yaratish;

 

 

marketing xizmatining korxonadagi boshqa bo’limlar faoliyati  

bilan aloqasi va koordinatsiyasiga doir takliflar berish;

 

 

korxona ishchilarining iqtisodiy savdo faoliyatidagi yutuqlarini 

rag’batlantirish to’g’risida takliflar kiritish;

 

 

korxona faoliyati bilan bog’liq marketing xizmatiga bog’liq  

moliyaviy xujjatlar va kadrlar masalasi;

 

 

korxonaning bozor faoliyati, hisobot va istiqbolini belgilashga 

oid hujjatlar loyihasini kelishish.

 

---

508