Менежментнинг ривожланиш тарихи ва ҳозирги ҳолати

3. Менежментнинг мақсади ва вазифалари.

Менежментнинг якунловчи мақсади фирманинг ишлаб чиқариш жараёнини расионал ташкил қилиш орқали, шу жумладан ишлаб чиқаришни бошқариш, техник-технологик базани ривожлантириш ҳамда кадрлар потенсиалини самарали ишлатиш орқали, фаолият натижасида фойда ёки даромад олишни таъминлаш. Фирманинг даромадлилиги унинг ишлаб чиқариш ҳаражатларини (хом-ашёга, материалларга, енергияга, ҳақ тўлашга, молиялаштиришга харажатларни) камайтириш орқали ва ишлаб чиқариш натижасида даромаднинг ўсиши орқали намоён бўлади.
Менежментнинг муҳим вазифаларидан бири - талабгорларнинг талабини эътиборрга олган ҳолда, моддий ва меҳнат ресурслари мавжудлигини ҳамда корхона рентабеллигини таъминлаш, бозорда уни мустаҳкам ўрин эгаллашни эътиборрга олиб, маҳсулот ишлаб чиқаришни ва хизмат кўрсатишни ташкиллаштириш.

Шу асосда менежментнинг вазифаларига қуйидагилар киради:

- ишлаб чиқаришни автоматизасиялашни таъминлаш, юқори малакага эга бўлган ҳодимларни ва ишчиларни жалб қилиш;
- ишлаш шароитини яхшилаш, юқори иш ҳақини белгилаш орқали фирма ҳодимларини рағбатлантириш;
- фирма фаолиятининг самарадорлигини назорат қилиш ва ҳамма бўлим ишларини ўзаро мувофиқлаштириш.
- янги бозорларни қидириш ва ўзлаштириш.
Бундан ташқари, менежментда ечиладиган масалаларга қуйидагилар киради:
- фирма ривожланишининг аниқ мақсадларини аниқлаш;
- мақсадларнинг муҳимлиги ва уларни ечишнинг навбатини
аниқлаш;
- фирма ривожланишининг стратегиясини ишлаб чиқиш ва ҳал қилиш
йўлларини топиш;
- ҳар ҳил ресурсларни ва улар билан таъминлаш манбаларини
аниқлаш;
- қўйилган масалаларнинг ижро етилишини назорат қилиш.
Менежмент фаолиятнинг кетма-кетлиги ва турига қараб 3 қисмга бўлинади:

- стратегик бошқариш;

- оператив бошқариш;

- назорат.

Стратегик бошқариш қуйидагиларни ўз ичига олади:
- менежмент мақсадини ишлаб чиқиш;
- мавжуд бўлган омиллар асосида ривожланиш натижаларини башорат
етиш;
- мўлжалланган мақсад билан башорат етилган натижалар орасидаги
фарқ минимал бўлиши учун истиқболга режалаштириш.
Оператив бошқаришни юқорида айтиб ўтилган масалаларни амалга оширадиган фаолият деб айца бўлади. Бунга керак бўлган таркибли ва зарурий ресурслар яратишни ташкиллаштириш ва тузилган тартиб шароитида бошқариш киради.
Назорат еса эришилган натижаларни таҳлил қилишни (тескари алоқа) ўз ичига олади ва бошқарувнинг янги даврини бошлашнинг таянч пункти ҳисобланади.