Menejmentga kirish

Baholash koʻrsatkichlari va mezonlari 
Baholash koʻrsatkichlari va 
mezonlari 
Maksimal 
ball 
Guruh natijalarini baholash 
1 
2 
3 
4 
Ma’lumotlarning toʻliqligi 
(toʻliq, toʻgʻri) 
1 
Ma’lumotlarning berilishi 
(aniq, mantiq asosida) 
0,6 
Guruhlarning faolligi (savol, 
javob, qoʻshimchalar) 
0,4 
Maksimal bal 
2 
Baho 
1,-2 a’lo 
1-1,- yaxshi 
0,-1- oʻrta 

---

357 
 
Keys yechimi boʻyicha oʻqituvchining varianti 
 
1.
Xitoy uchun yangi menyuni ishlab chiqish jarayoniga ikki xil nuqtai 
nazardan qarasak maqsadga muvofiq. Bir tomondan, yangi menyuni ishlab 
chiqmasdan, KRRning an’anaviy menyusini Xitoy bozoriga joriy etish mavjud 
talablarni toʻliq qondirsa, ikkinchi tomondan xitoyliklarning oʻziga xos talablarini 
inobatga olish kompaniyaga qoʻshimcha daromad manbai boʻlib xizmat qilishi 
mumkin. 
2.
Xitoy bozori uchun yangi kontseptsiyani ishlab chiqish FIKA tashkiloti 
tomonidan amalga oshirilsa maqsadga muvofiq. 
3.
Bu jarayon yangi kontseptsiyani sinovdan oʻtkazish uchun lozim boʻlgan 
vaqtga bogʻliq boʻladi. 
4.
 
Xitoyning ichki bozori, iqtisodiy ahvoli va geografik joylashishini hisobga 
olgan holda xom-ashyo etkazib beruvchilarni tanlashda toʻgʻri qaror qabul qilish 
keyingi rivojlanish darajasini belgilab beruvchi omil hisoblanadi. Xitoyning ichki 
resurslaridan unumli foydalanish muhim ahamiyat kasb etadi.

Keys-2. “Omadli taklif” 
90-yillarning boshi, sobiq SSSRning ijtimoiy-iqtisodiy tartibida katta 
oʻzgarishlar davri. Har bir odam oʻz biznesining rivoji uchun biron-bir qulaylik 
topishga xarakat qilayotgan davr. Milliy Universitetning iqtisodiyot fakultetini 
bitirgan, Valijon agrosanoat majmuasining rivojlanish muammolariga bagʻishlangan
nomzodlik dissertatsiyasining muvaffaqiyatli yoqlangandan soʻng, oʻzining 
muvaffaqiyati va olgan bilimlarining saviyasidan mamnun edi. 
Bir kuni uyda oʻtirib, oʻzining erishgan muvaffaqiyatlarini boʻlgʻusi 
mutaxassislarni oʻqitish va tayyorlashga bagʻishlash haqida oʻylar edi. Birdan shu 
vaqtda uni doʻsti telefonda chaqirib qoldi va “Buxgalteriya hisob-kitobi boʻyicha” 
qisqa kurs tinglovchilariga ma’ruzalar kursini oʻqib berishini taklif qildi. Toʻlov 
shartlarini oldindan aniqlab olgach, Valijon rozi boʻldi. 
Uch oy davomida yosh olim yuqorida aytilgan qisqa kursning tinglovchilarining 
2 guruhiga – 140 odamga ma’ruza oʻqidi. Valijon oʻz mehnatiga olgan daromadidan 
xursand edi. Bir kuni, tinglovchilarning biri bilan boʻlgan tasodifiy suhbat vaqtida 
oʻziga berilgan haq oʻqish uchun tinglovchilar toʻlagan haqning atiga 12% tashkil 
qilishini bilib qoldi (har bir tinglovchi toʻlagan haq 30 shartli birlikni tashkil qilar 
edi). 
Valijon kurs dasturi bilan tanishib chiqdi va oʻqitishga sarflanadigan chiqim 
atiga 12%, boshqa sarflar va toʻlovlar esa 8% tashkil qilishini hisoblab aniqladi. 
Bunday faoliyatning yuqori daromadliligi, bunga oʻxshash kurslarni oʻzi ham 
tashkil qilishi mumkinligi haqida oʻylashga majbur qildi. 3-oy davomida u ishni 
buxgalter-menejerlarni tayyorlash va aholiga boshqa xizmatlarni koʻrsatuvchi 
korxona “Dilovar”ni ochdi. Muvaffaqiyat Valijonni ruhlantirdi va u uda tez muddatda 
oʻzining kurslarini yana oʻnta qishloq tumanlarida ochdi, bu kurslarda minnga yaqin 

---

358 
tinglovchilat oʻqitilar edi. Oʻqitishning oʻrtacha bahosi 300 shartli birlikni tashkil 
qilar edi.
Savollar: 
1.
Valijon oʻzining tadbirkorlik faoliyatini boshlashiga nima sabab boʻldi? 
2.
Siz bu vaziyatda qanday maqsadni koʻzlar edingiz va qanday biznes 
maslahatni shakllantirar edingiz? 
3.
Agar siz Valijonning oʻrnida boʻlsangiz, kursni yanada rivojlantirish uchun 
nimalarni amalga oshirar edingiz?