Menejment

Formal va noformal tashkilotlar

Har bir mehnat jamoasida o’zaro formal (rasmiy)o’zaro munosabatli tashkilot bilan birgalikda jamoa a’zolari orasida noformal (norasmiy) tashkilotlar ham mavjud bo’lishi mumkin.Agar rasmiy munosabatlar hech kim va hech nima bilan tartibga solinmaydi.Rahbarlik ko’rsatmasi bilan tashkilotning maqsadiga erishish uchun tuzilgan odamlar guruhi formal guruhlar deb ataladi.Ularning dastlabki funksiyalari korxona maqsadiga erishish uchun aniq vazifalarni bajarishdir.Odamlar orasidagi munosabatlar turli tipdagi normativ hujjatlar, qonunlar, qarorlar, buyruqlar farmoyishlar bilan tartibga solinadi.

Ma’lum maqsadlarga erishish uchun doimiy o’zaro harakatga kirishadigano’z-o’zidan (stixiyali)tashkil topgan kishilar guruh deb tan olinadi. Bunday guruh a’zolari orasidagi munosabat o’zaro moyillik natijasida shakllanadi.Gururh a’zolari orasidagi qarashlar, moyillik, manfaatlar umumiyligi bir biri bilan bog’liq.Tashkilotlar uchun noformal guruhlar asosiy rol o’ynamasligi kerak.

Noformal tashkilot formal tashkilotga o’xshagan yoki o’xshamagan bo’lishi mumkin. Shuning uchun noformal tashkilotni tavsiflovchi quyidagi belgilarini ajratish mumkin.

• 
  Ijtimoiy nazorat. Noformal tashkilot o’z a’zolari ortidan ijtimoiy nazoratni amalga oshiradi. Guruh a’zolariga qo’llaniladigan yoki qo’llanilmaydigan xulqiy etalon me’yorini o’rnatish va mustahkamlash zaruratini menejer bilishi kerak.Odatda kim bu me’yorni buzsa uni tashkilotdan chetlashtiradilar.
  
• 
  O’zgarishlarga qarshilik.Noformal tashkilotlarda o’zgarishlarga qarshilik moyilligi kuzatiladi.Ko’pincha bu o’zgarishlar noformal tashkilotni keyinchalik yashashga tahdid solishi bilan belgilanadi.
  
• 
  Noformal sardorlar.Noformal tashkilotlar o’z sardorlariga ega bo’ladi.