"menejment va iqtisodiyot"

belgilangan  bahodan  foydalaniladi.  Baholashning  bu  usuli  asosiy  fondlarning  har 
xil  davrda  ishlab  chiqarilgan  va  olingan  baholarni  hozirgi  yangi  sharoitdagi  bahoda 
ifodalash  imkoniyatini  beradi.  Bu  baho  bir  xil  iste`mol  qiymatga  ega  bo`lgan 
asosiy 
fondlarni 
baholashda 
bir 
xil 
qiymatlarda 
ifodalash,  korxonalar 
ko`rsatkichlarini  taqqoslash  va  fondlar  samaradorligini  oshirish  rezervlarini 
aniqlash  uchun  imkoniyat  yaratadi.  Qiymatni  qaytadan  tiklash  orqali  belgilangan 
baho  amaldagi  asosiy  fondlarning  jismoniy  holati  va  ma`naviy  eskirishini  hisobga 
olgan holda qayta baho qo`yish orqali aniqlanadi. 
Asosiy  ishlab  chiqarish  fondlari  ishlab  chiqarish  jarayonida  ishtirok  eta  borib 
asta-sekin  ishdan  chiqа  boradi,  shuning  uchun  ularga  baho  belgilashda  ularning 
ishdan  chiqish  va  yeyilish  qismi  hisobga  olinadi.  Shu  tufayli  asosiy  fondlarni 
baholashda qolgan qiymati orqali belgilangan baho ham qo`llaniladi.  
U ikki  xil  baho bilan ifodalanadi:   
a)  asosiy  fondlarning  ishdan  chiqqan  qismini  ularning  dastlabki  to`la  qiymatidan 
ayirib  tashlash orqali aniqlangan  qiymat;   
b)  asosiy  fondlarning  ishdan  chiqqan    qismini  ularning  qaytadan  tiklangan 
qiymatidan  ayirib  tashlash orqali aniqlangan  qiymat. 

---

40 
 
Asosiy  fondlar  juda  eskirib,  yaroqsiz  holga  kelgan,  qaytadan  tiklash,  kapital 
ta’mir  qilish  yoki  modernizatsiya    qilish  natija  bermaydigan  hollarda  ularni  ishlab 
chiqarishdan  olib  tashlash  zarur  bo`lib  qoladi.  Bunday  hollarda  asosiy  fondlarni