"menejment va iqtisodiyot"

Bilvosita  ta`sir  muhiti:  Texnologiya.  Texnologiya  –  ham  ichki  omil,  ham 
tashqi  omil  hisoblanadi.  Texnologik  yangiliklar  mahsulot,  ish  va  xizmatlarning 
tayyorlanishi,  sotilishi,  eskirishi  darajasi  hamda  o`xshash  mahsulotlar  haqida 
axborotlarning  to`planishi,  saqlanishi,  tarqatilishi  bilan  bog’liq  masalalarga 
ko`proq  ta`sir  etadi.  Tashkilotlar  raqobaqtchilaridan  o`zib  ketishi  yoki  hech 
bo`lmaganda 
ular 
bilan  bir  qatorda  bo`lish  uchun,  faoliyati  natijalari 
samaradorligiga  bog’liq bo`lgan yangiliklarni  qo`llashi  lozim. 
Iqtisodiyot  holati.  Rahbariyat  tashkilot  operatsiyalariga  iqtisodiyotning 
umumiy  holati  ta`sirini  baholashni  ham  bilishi  kerak.  Jaxon  iqtisodi  holati  hamma 
resurslar  qiymatiga  va  iste`molchilarning  ma`lum  tovar  va  xizmatlar  sotib  olish 
qobiliyatiga  ta`sir  ko`rsatadi.  Masalan,  inflyatsiya  kutilsa,  rahbariyat  qo`shimcha 
resurslar  sotib  olish  va  ishchilar  bilan  vaqtinchalik  ish  haqi  belgilash  to`g’risida 
kelishishi  mumkin.  Bundan  tashqari  u  qarz  olishga  qaror  qilishi  mumkin.  Agar 
ishlab  chiqarish  tushishi  kutilsa,  aksincha  zahiralarni  kamaytirishga,  ishchilarni 
qisqartirishga  harakat  qiladi.  Iqtisodiyot  holatidan  bankdan  kredit  olish, 
soliqlarning  kamaytirilishi  bog’liq. 
Ijtimoiy-madaniy  omillar.  Har  qanday  tashkilot  hech  bo`lmaganda  bir 
madaniy  muhitda  amal  qiladi.  Shuning  uchun  ijtimoiy  madaniy  omillar  –  hayotiy 
qadriyatlar,  urf-odatlar  tashkilotga  ta`sir  ko`rsatadi.  Ijtimoiy-madaniy  omillar 
tashkilot  faoliyati  natijasi  bo`lmish  tovar  va  xizmatlarga  ham  ta`sir  ko`rsatadi. 
Masalan,  iste`mochilarning  kiyim  xarid  qilishida  ko`proq  mashhur  firmalar 
mahsulotiga  talabi  katta.  
Siyosiy  omillar.  Siyosiy  holatning  ayrim  jihatlari  rahbarlar  uchun  katta 
ahamiyatga  ega.  Ulardan  –  ma`muriyat,  qonun  chiqaruvchilar  va  sudning  biznesga 

---

36 
 
munosabati.  Bu  munosabatlar  soliq  tizimiga,  soliq  imtiyozlariga,  iste`molchilarni 
himoya  qilish  qonunlariga,  atrof-muhitni  himoya  qilish  standartlariga,  narx  va  ish 
haqini  nazorat qilishga  ta`sir ko`rsatadi.  
Xalqaro  muhit.  Xalqaro  muhit  har  bir  mamlakatda  turlicha  bo`lishi  mumkin 
va  rahbar  buni  hisobga  olishi  kerak.  Xalqaro  biznes  amal  qiladigan  muhit  omillari 
– madaniyat, iqtisod, qonunchilik,  davlat boshqaruvi va siyosiy holat.