"menejment va iqtisodiyot"



Download 2,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet160/370
Sana11.09.2021
Hajmi2,98 Mb.
#171397
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   370
Bog'liq
menejment va iqtisodiyot

3.  Qiymat  usuli.  Korxonalar  va  ularning  yirik  bo`linmalari  darajasida,  xuddi 
milliy  iqtisodiyot  tarmoqlarida  bo`lgani  kabi,  ishlab  chiqarish  va  mehnat 
unumdorligi  hajmlarini  o`lchash  uchun  asosan  qiymat  usuli  tatbiq  etiladi.  Qiymat 
usuli  universal  usul  bo`lib,  u  mahsulotning  barcha  turlari  va  hajmlari,  ishlar  va 
xizmatlar  yagona  pul  ko`rsatkichlari  bo`lgan  so`mda  ifodalanadi,  u  hajm 
ko`rsatkichlarini  tegishli  ulgurji  narxlarga  ko`paytirish  bilan  aniqlanadi. 
T
M
N
M
u
*

 
Bunda:  N  - mahsulot narxi. 
Ma`lumki,  hamma  sanoat  mahsulotlari  va  ko`rsatilgan  xizmatlar  uchun  baho 
belgilanadi.  Ana  shu  bahoni  mahsulot  hajmiga  ko`paytirib,  mahsulotning  qiymat 
shaklidagi  hajmi  aniqlanadi  va  uni  xodimlar  soni  yoki  sarflangan  vaqtga  nisbatan 
olinadi.  Natijada  1  xodimga  yoki  sarflangan  vaqt  birligiga  qancha  mahsulot  to`g’ri 
kelishi  aniqlanadi. 
Mehnat  unumdorligini  o`lchashning  qiymat  usuli  turli  kasb  va  malakaga  ega 
bo`lgan  xodimlarning  mehnat  unumdorligini,  masalan,  qandolatchi  va  novvoyning, 
chilangar  va  haydovchining  mehnat  unumdorligini  taqqoslash  imkonini  beradi. 
Biroq  bu  usul  ko`rinishdan  universal  usul  bo`lishigа  qaramay,  bir  qancha 
kamchiliklarga  ham  ega.  Xususan,  unga  narx  omili,  ya`ni  bozor  kon`yunkturasi  va 
inflyatsiya  ko`proq ta`sir ko`rsatadi. 
Mehnat  unumdorligini  o`lchashning  mamlakatimiz  iqtisodiyotida  ma`lum 
bo`lgan  usullardn  tashqari,  rivojlangan  xorijiy  mamlakatlardagi  ishlab  chiqarish 
hajmlari  va  mehnat  unumdorligini  o`lchash  to`g’risida  ham  tasavvurga  ega  bo`lish 
har  birimiz  uchun  zarurdir.  Ko`pgina  xorijiy  mamlakatlarda  unumdorlik  deganda 
ishlab  chiqarish  natijalarining  ishlab  chiqarish  omillari  xarajatlariga  nisbati 


105 
 
tushuniladi,  lekin  ishlab  chiqarish  natijasiga  mazkur  davrda  ishlab  chiqarilgan 
tovarlar  va  xizmatlarning  pul  bilan  ifodalanishi,  ishlab  chiqarish  omillari 
xarajatlariga  esa  jonli  mehnatga  sarflangan  xarajatlar,  joriy  moddiy  xarajatlar  va 
kapital  kiradi.   

Download 2,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   370




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish