"menejment va iqtisodiyot"

10. Qarzga olingan kapital rentabelligi: 
 
 
 
Bunda:  R
qk 
- bir aktsiyaning  rentabelligi; 
             QK
o’rtyq
 – qarzga olingan kapitalning o’rtacha yillik  qiymati.    
 
Aktivlar  rentabelligi korxonada 1 so`m foyda olish uchun qancha mablag’ jalb 
qilish  talab  etilishini  (bu  mablag’lar  manbaidan  qat`iy  nazar)  aks  ettiradi.  Ushbu 
%
100
.
'
x
XK
SF
R
yq
rt
o
xk

%
100
/
x
Т
SF
R
ch
i
af

%
100
x
ST
SF
R
s

%
100
.
'
x
AF
SF
R
yq
rt
o
af

%
100
x
SMH
SF
R
sm

%
100
x
AK
SF
R
o
a

%
100
.
'
x
QK
SF
R
yq
rt
o
qk


---

90 
 
ko`rsatkich  korxona  raqobatbardoshligining  eng  muhim  ko`rsatkichlaridan  biri 
hisoblanadi. 
Sotish  rentabelligi  sotilgan    mahsulotning  har  bir  so`mi  qancha  sof  foyda 
keltirganini  aks ettiradi.   
Sotilgan  mahsulot  rentabelligi  har  bir  so`mlik  sotilgan  mahsulotdan  qancha 
yalpi  yoki sof foyda keltirganini  ifodalaydi. 
Xususiy  kapital  rentabelligi  korxona  mulkdorlari  ya`ni,  egalari  kiritgan 
kapitaldan  foydalanish  samaradorligini  aniqlash  va  bu  ko`rsatkichni  xuddi  shu 
mablag’larni  boshqa  qimmatbaho  qog’ozlarga  kiritganda  olish  mumkin  bo`lgan 
foyda bilan taqqoslash imkonini  beradi.  
G’arb  mamlakatlarida  bu  ko`rsatkich  kompaniya  aktsiyalarining  kotirovkasiga 
sezilarli  ravishda  ta`sir  ko`rsatadi.  Bitta  aktsiya  keltiruvchi  foyda  korxonaning 
bozordagi  faoliyatini  tavsiflovchi  muhim  ko`rsatkichlardan  biridir.  1  aktsiyaning 
rentabelligi  korxonaning  muomaladagi  har  bir  aktsiya  qancha  so`m  sof  foyda 
keltirganini  ifodalaydi.  Shu  tariqa,  tavsiya  qilinuvchi  ko`rsatkichlar  tahlil 
jarayonida  korxonaning  moliyaviy  barqarorligini  aniqlash,  ishlab  chiqarish 
samaradorligi  va  korxonaning  bozordagi  raqobatbardoshligini  oshirishga  oid 
chora-tadbirlar  belgilashga  ikoniyat  yaratadi.