"menejment va iqtisodiyot"


  Sanoat tarmoqlari korxonalari rentabelligi



Download 2,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet139/370
Sana11.09.2021
Hajmi2,98 Mb.
#171397
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   370
Bog'liq
menejment va iqtisodiyot

5.4.  Sanoat tarmoqlari korxonalari rentabelligi. 
Rentabellik ko`rsatkichlari va ularni hisoblash usullari.  
 
Rivojlanayotgan  bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  rentabellikning  ahamiyati  va 
o`rni  o`sib  bormoqda.  Rentabellik  korxona  faoliyati  va  kapital  qo`yilmalar 
iqtisodiy  samaradorligining  asosiy  mezoni,  korxona  va  xo`jalik  yurituvchi 
tashkilotlarni  baholashning  sintetik  ko`rsatkichi  bo`lib xizmat  qiladi.   
Yangi  sharoitlarda  korxonalarning  faoliyatlarida  yuqori  moliyaviy  natijalarga 
erishishga  intilishi  sezilarli  darajada ortib bormoqda. 
Har  qanday  xo`jalik  mexanizmi  uchun  asos  bo`lib  korxona  faoliyatini 
rejalashtirish  va  unga  ob`yektiv  baho  berish,  ta`lim  olish,  mehnatga  haq  to`lash  va 


87 
 
iqtisodiy  rag’batlantirish  fondlaridan  foydalanish,  ishlab  chiqarish  jarayonining 
turli  bosqichlarida xarajat  va natijalarni  solishtirish  ko`rsatkichlari  xizmat  qiladi. 
Foyda korxona samaradorligining  yagona va universal  ko`rsatkichi  emas.  
Ishlab  chiqarish  rivojlanishining  samaradorligi  va  intensivligini  baholashda 
amaliyotda  rentabellik  ko`rsatkichlari  tizimi  keng  qo`llanib,  unga  ko`ra  foydaning 
miqdori 
belgilangan 
hisoblanadi. 
Boshqacha 
qilib 
aytganda, 
rentabellik 
daromadlilik,  foydalilikni  anglatadi.  Biroq  rentabellikni  faqat  daromadlilik  deb 
qabul  qilish  uning  iqtisodiy  mazmunini  keng  ochib  bermaydi.  Ular  o`rtasida 
tenglikning  yo`qligidan  daromad  miqdori  va  rentabellik  darajasi  turli  nisbatlarda, 
ko`pincha turli  yo`nalishlarda  o`lchanishi  dalolat  beradi. 
Istalgan  muddat  uchun  iqtisodiy  ko`rsatkichlarni  hisoblash  ko`plab  turli  xil 
omillar  ta`siri  ostida amalga  oshiriladi. 
Rentabellik  va  foyda  ko`rsatkichlarini  tahlil  qilishda  ularga  ta`sir  ko`rsatishi 
mumkin  bo`lgan  barcha  omillarni  bilish,  bu  omillarning  samaradorlikning 
umumlashtiruvchi  ko`rsatkichlariga  ta`sirini  hisoblash  uslubiyatini  egallash  muhim 
ahamiyat  kasb  etadi.  Bu  omillarni  boshqarish  orqali korxonada daromadni oshirish 
zaxiralarini  izlab  topish  va  rentabellikning  talab  qilinuvchi  darajasiga  erishish 
mexanizmini  yaratish  mumkin. 
Rentabellik  va  foydaga  ta`sir  ko`rsatuvchi  omillarni  turli  xil  belgilariga  ko`ra 
tasniflash  mumkin.  Masalan,  bu  omillar  ichki  va  tashqi  bo`lishi  mumkin.  Ichki 

Download 2,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   370




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish