Меnejment

3. Boshqarish strukturasini belgilash nimalarga bog’liq?
Boshqarish strukturasining qanday tashkiliy turlarini bilasiz?

4.3. Бошқарув тузилмаларини аниқловчи белгилар Бошқариш структурасини гуруҳлаш белгилари воситасида янада яққоллаштириш мумкин. Қуйидаги белгилар бошқариш структурасини аниқловчи белгилар ҳисобланади (16-жадвал). 16-жадвал Бошқариш структурасини белгиловчи омиллар № Белги гуруҳлари Белгилар ва омиллар 1. Структурани аниқловчи белгилар * бошқариш мақсади; * бошқариш функциялари ва вазифалари; * хизмат қилинадиган минтақалар ва истеъмолчилар гуруҳи; * иш вақти тартиби, оралиғи ва бошқалар. 2. Структурага таъсир қилувчи омиллар * ташқи муҳит; * технология; * корхонанинг катта-кичиклиги; * бизнес стратегияси; * ходимлар сони; * қабул қилинадиган қарорлар тизими; * шаклланган структура ва бошқалар. 3. Структурани мақбуллаштирувчи белгилар * юқори малакали ходимларга эга бўлган, унчалик катта бўлмаган бўлимлар ва бўғинлар; * кўп бўлмаган бошқарув буғинлари; * ўзгаришларга нисбатан сезгирлик ва ҳозиржавоблик; * юқори даражадаги унумдорлик; * паст даражадаги ҳаражатлар; * иш графигининг бевосита истеъмолчиларга мослашганлиги ва бошқалар. Кўриниб турибдики, бошқариш мақсади, функциялари ва вазифалари бошқариш структурасини аниқловчи энг дастлабки белгилардан ҳисобланади. Шу ўринда шуни таъкидлаш лозимки, кўпгина ҳолларда янги корхона ёки муассасаларни тузиш пайтида аввал бошқариш босқичлари ва бўғинларининг таркиби, бошқариш аппарати штатлари белгиланади, сўнгра улар ўртасида функциялар тақсимланади. Холбуки, бу жараён аксинча бўлиши керак, яъни дастлаб мақсадга биноан функциялар сони аниқланиши, шундан сўнг бошқариш структурасини ташкил этишга киришиш керак. Масалан, агар функция миқёси унча катта бўлмаса, у ҳолда мазкур корхонада бирор-бир бўлинмани ташкил қилишга ёки қўшимча лавозимни киритишга ҳаражат бўлмайди. Бошқаришнинг ташкилий структураси бошқариш олдида турган вазифаларни муваффақиятли ҳал этишга ёрдам берадиган қилиб тузилиши керак. Шу нуқтаи назардан бу структура қуйидаги талабларга жавоб бериши лозим: