Menejment nazariyasi

2.4. Axloq fan larining rivojianish maktabi
Psixologiya va sotsiologiya kabi [anlarning rivojlanishi va tad- 
qiqot usullarining mukammallashishi Ikkinchi jahon urushidan so'ng 
ish joyidagi axloqni o'rganishni yuqori darajada va jiddiy ravishda 
ilmiylashtirdi. Ahloqiy bexivioristik yo'nalish rivojining keyingi davri

---

eng yirik namoyandalari ichida Kris Ardiris, Lensis Laykert, Duglas 
Mak Gregor va Frederik Gersbergni birinchi navbatda eslatib o'tish 
mumkin. Bu va boshqa tadqiqotchilar ijtimoiy o'zaro ta’sirning, 
motivatsiyalarning, hokimiyat xarakteri va obro'sining, tashkiliy 
tuzilmalarning, tashkilotlardagi kommunikatsiyaiarning, liderlikning, 
ish mazmuni o'zgarishining va ishchi hayoti sifatining turli jihat- 
larini o‘rganishdi. Biz ularning ishlari bilan tegishli mavzularga 
bog'liq holda keyingi boblarda tanishib o'tamiz.
Axloq fanlari maktabi, eng awalo, shaxslararo munosabatlarni 
yo'lga qo'yishda mujassamlangan insoniy munosabatlar maktabidan 
sezilarli darajada uzoqlashdi. Yangicha yondashuv yuqori darajada 
ishchiga o‘z imkoniyatlarini tashkilotlarni tashkil qilish va ularni 
boshqarishda axloq fanlari konsepsiyalarini qo'llash asosida ang- 
lashga yordam berishga intildi. Umumiy qilib aytganda, bu maktabning 
asosiy maqsadi insoniy resurslarning samaradorligini oshirish hiso- 
biga tashkilotning samaradorligini oshirish edi.
Axloqiy yondashuv shunchalik mashhur bo‘ldi-ki, 60-yillarda 
menejment sohasini butunlay qamrab oldi. Oldingi maktablar kabi 
bu yondashuv menejment muammolarini «yagona eng yaxshi usul» 
bilan hal qilishni himoya qildi. Uning bosh postulati shundan ibo- 
rat bo‘lgan-ki, axloq fanining to‘g ‘ri ishlatilishi har doim ayrim 
ishchining kabi, butun tashkilotning ham ishi samaradorligini oshirish- 
ga yordam beradi. Biroq biz buni kitobning so'nggi qismida ko'ramiz, 
ish mazmunini o'zgartirish va ishchining korxona menejmentida 
ishtirok etishi kabi usullar faqat ayrim ishchilar uchun va ayrim 
vaziyatlarda samarali bo'ladi. Shunday qilib, bixevioristik yon- 
dashuvning ko‘pgina muhim ijobiy natijalariga qaramasdan, u ba’zan 
uning tarafdorlari o'rganib chiqqan vaziyatlardan farq qilgan vaziyat­
larda asossiz bo‘lib qolgan edi.