Менежмент. Маркетинг

YUridik mas’uliyat

Xar qanday zamonaviy jamiyatning xayotiy faoliyati qoidalar, qonunlar va cheklovlar bilan tartibga solib turiladi, shu jumladan, ularga tijorat tashkilotlari xam amal qiladilar. YUridik mas’uliyat deganda tashkilot uchun jamiyat tomonidan o‘rnatilgan qoidalarga amal qilish zarurati, o‘zining iqtisodiy maqsadlariga qonun doirasida erishish tushuniladi. Qonunlar maxalliy yoki markaziy xokimiyat organlari tomonidan chiqarilishi mumkin.

Qonunni bilib turib buzayotgan tashkilotlar bu me’zon bo‘yicha eng past baxoga loyiqdir (kamchiligi bor tovarni bilib turib yetkazib berish, xali qilinmagan ish uchun mijozga schyot-faktura taqdim etish va boshqalar).
Etik mas’uliyat

Kompaniyaning etik jixatdan mas’uliyatli xatti-xarakati qonunlarda ko‘zda tutilmagan yoki uning bevosita iqtisodiy manfaatlariga javob bermaydigan ijtimoiy foydali xarakatlarni anglatadi. Avval aytganimizdek, tashkilotning xatti-xarakatlari etik jixatdan to‘g‘ri bo‘lishi uchun uning menejerlari tenglik, adolatlilik tamoyillariga amal qilishlari, xodimlarning xaq-xuquqlarini xurmat qilishlari lozim. Biror kishiga yoki butun boshli tashkilotga boshqa kishilar yoki butun jamiyat xisobiga naf olish imkonini beruvchi qarorlar etik jixatdan noto‘g‘ri qaror sifatida baxolanadi.

Masalan, yeprop kompaniyasi atrofidagi mojaroning tergovi shuni ko‘rsatdi-ki, kompaniyaning ba’zi menejerlari firmaning manfaati uchun emas, balki o‘z manfaati uchun, ko‘proq komission xaq olish uchun bitimlar tuzishgan. yeprop ning top-menejerlari bankrotlikka yaqinlashayotgan kompaniyaning aktsiyalarini sotib, kichik bo‘lmagan foyda olishdi. Bunda xech narsani oldindan bilmagan, payqamagan oddiy xodimlar va investorlar milliardlab dollarlarni yo‘qotishdi. Masalan, ma’mur yordamchisi, 61yoshli ayol, o‘z ish xaqining 15 foizini doimiy ravishda pensiya sug‘urtasi xisobraqamiga o‘tkazib kelgan, yig‘ilib qolgan summani u to‘lig‘icha o‘z kompaniyasining o‘sib borayotgan aktsiyalariga qo‘ygan (ya’ni, aktsiyalarni sotib olgan). Uning xisobida salkam 500 ming $ mablag‘ bo‘lgan, shu paytda yeprop bankrotlikka uchradi va bu ayol ishdan bo‘shatilganda qoldiqda 22 ming $ mablag‘ bor edi xolos. Etik jixatdan to‘g‘ri bo‘lgan faoliyatga boshqa misol - Reyebok kompaniyasining xorijiy fabrikalaridagi kishilar xaq-xuquqini ximoya qilinishi (“Menejment ustalari” rukniga qarang).