Menejment kafedrasi

mijozning moliyaviy holatiga to’g’ri baho bermaganligi va chukur tahlil etmaganligi

kreditlar ustidan yetarli darajada monitoring o’rnatilmaganligi;

hujjatlarning tulik talab kilinmaganligi;

kredit mablag’ining biznes rejada ko’rsatilgan maksadlarga ishlatilmaganligi hamda mablag’ning xufyona o’zlashtirilishi;

bank xodimlari bilan uzaro til biriktirib, kredit mablag’lari talon-taroj kilish okibatida yuzaga keladi.

Ushbu muammoli kreditlarni bartaraf etish masalari bo’yicha respub-likamizda tegishli qonuniy xujjatlar qabul qilingan. Ammo, hali bu masalalar yuzasidan muammolar mavjud. Muammolarni bartaraf etish uchun qonuniy-hukukiy bazani yanada rivojlantirib, banklarga bu masalada erkinliklar berilishi lozim. Kredit ta’minoti sifatida garovga qo’yilgan mulk kredit oluchining hamda uning oila a’zolari ishtirokida natoriusda shartnoma asosida rasmiylashtiriladi. Umuman, kredit-larni 5 turga , yaxshi,standart, substandart, shubhali hamda umidsiz kredit turlariga tasniflash mumkin. Bulardan oxirgi ikkalasi tug’ri-sida tuxtaladigan bulsak , ular amaliyotda muammoli kreditlar deb qaraladi. Kamida 180 kundan kechiktirilgan kreditlar “umidsiz” va 90 kun kechiktirilgan kredit esa “shubhali” kredit deb ataladi. Hozirgi kunda ko’pgina banklarning asosiy vazifasi, kredit berish emas, balki berilgan kreditlarning o’z muddatida qaytariluvchanligini ta’minlashdangina iborat bo’lib qolmoqda.CHunki, muammoli kreditlar tijorat banklarining foyda olib keladigan aktivlarini kamaytiradi,bu esa o’z navbatida, bankning istiqbol ko’rsatkichlariga erisha olmasligidan dalolat beradi.

Xukumatimiz tomonidan respublikada muammoli kreditlar keskin ortib ketganligi sababli , Vazirlar Mahkamasining 2002 yil 4 dekabrda 422-sonli “Banklarning kreditlari bo’yicha qarzdorlik o’z vaktida qaytarilmagan taqdirda undiruvni qarzdorning likvidli mol-mulkiga karatish tartibini tasdiklash tug’risida” gi Karoriga muvofik qarzdorning pul mablag’lari yetarli bulmagan taktirda , bank kredit bo’yicha qarzdorlikni qonuniy xujjatlarda belgilangan tartibda va natorial tasdiklagan hamda yozma bitim asosida qarzdorning likvidli mol-mulki hisobiga yoki undiruvli mol-mulki hisobiga qarzni kaytarish yuzasidan uz muljali tug’risida yozma ravishda bildirishnoma beradi. Mijoz esa uz navbatida 15 kundan kechikmay, bankkka yozma javob berishi shart. Bunday vaziyatlarda ko’plab banklar sudma-sud yurishga to’g’ri keladi .CHunki qarzdor uz qarzini kaytarishni kechiktirish yoki iloji bo’lsa umuman qaytarmaslik tarafdoridir. Agarda, muammoli kredit-larni undirish bo’yicha ish tug’ri yilga kuyilmasa,okibatda, buni amalga oshirish uchun juda ko’p vakt va mablag’ talab etiladi. Hozirgi kunda muammoli kreditlarni bartaraf etish bo’yicha banklar tomonidan bir necha yunalishlar ishlab chikilgan. Ular: