Menejment kafedrasi

Komissioner - bu tovar ishlab chiqaruvchi hisobidan, uning topshiriьi va nomidan tovarlarni sotadi. U sotilayotgan tovarning egasi emas. Tovar ishlab chiqaruvchi bilan kelishilgan narx va xududda sotiladi. Komission muomalalarning xilma-xil ko’rinishlaridan biri konsignatsiyadir.
Konsignator tovarlarni maxsus ombordan o’z nomiga, ammo tovar ishlab chiqaruvchi hisobidan va uning topshirig’i asosida oladi. SHartnoma bo’yicha faoliyat yurituvchi savdogar komissioner va distribyutordan farqli ravishda o’z nomi va hisobidan ish ko’radi. Ammo ularni ishlab chiqaruvchi belgilagan narxlardan yuqori sota olmaydi. Me’yor bo’yicha savdogar ko’pincha distribyutor (inglizcha Distribution, yetkazib berish,yopish) deb yuritiladi.
Ishlab chiqarilgan maxsulotlarni sotishda ulgurji savdo muhim o’rin tutadi. Ulgurji savdoda tovarlar yirik partiyalarda sotiladi. Ulgurji savdo bilan barcha ta’minlovchi, oldi-sotdi bilan shug’ullanuvchi vositachilar chakana savdo yoki boshqa ulgurji savdo korxonalariga qayta sotish maqsadida shug’ullanadilar. Ulgurji savdoda tovarlar ikki va undan ortiq sotilsa, chakana savdoda bir marta (to’g’ridan-to’g’ri iste’molchilarga)sotiladi.
Ulgurji savdoning asosiy turi tovar ishlab chiqaruvchilarga o’zlarini iste’molchi bilan bog’lanmagan va juda oz harajat va vaqt sarflagan holda sotish imkoniyatini beradi. Ulgurji savdo orqali keng istemol tovarlari, oziq-ovqat maxsulotlari, ehtiyot qismlar va boshqa maxsulotlar realizatsiya qilinadi. Ulgurji savdoning asosiy korxonalari tovar ishlab chiqaruvchilar tuzgan ulgurji savdo korxonalari (ta’minotchi korxonalar) va tijorat ulgurji korxonalaridir.
Ulgurji savdoni tashkil qilish shakllari g’oyat xilma-xil. Raqobatli savdo’sotiq, ya’ni sotib oluvchi sotuvchilar uchun o’ziga xos raqobat uyushtiradiki, bunda tovarlarni sotishning barcha shartlari, tovar va xizmatlar tavsifini belgilaydi. Savdoning bu shakli bozor iqtisodiyoti holatidan kelib chiqqan holda sotuvchilarning iste’molchilar uchui kurashini ifodalaydi. Savdo’sotiq ikki xil bo’lib, ochiq savdo, ya’ni iste’molchi buyurtmachi bilan sotuvchi-raqobatchilar tanishishi mumkin bo’lsa, yopiq savdoda shartnomadagi savdo shartlari sir saqlanadi.