«menejment» kafedrasi

Paxta va paxta tolasining sanoat savlariga taqsimlanishi
2-Jadval.

Ko‘rsatkichlar	Birlik	Shu jumladan navlar bo‘yicha					Jami
		I	II	III	IV	V
1. Paxta xom ashyosi	%	70	15	10	3	2	100
	tonna	39200	8400	5600	1680	1120	56000
2.Paxta tolasi	%	B1	B2	B3	B4	B5
	tonna	14504	3108	2072	621.6	414.4	20720

_{2-jadvalda zavodga keladigan xom ashyoni nav bo’yicha sinflarga qabul qilinganligi % larda ko’rsatilgan. Xisoblanadi va navlar bo’yicha pul to’lanadi.} Chigitli paxta va paxta tolasini navlarga taqsimlaganimizda paxta xom ashyosi 1-nav uchun 70% ya'ni 39200 tonna, 2-nav uchun 15% ya'ni 8400 tonna, 3-navga 10% 5600 tonna, 4-navga 3% 1680 tonna, 5-nav uchun 2% 1120 tonna miqdorida taqsimlandi. Tola 1-navda 14504 tonna, 2-navda 3108 tonna,
3-navda 2072 tonna, 4-navda 621.6 yonna, 5-navda 414.4 tonna tola chiqishi ko'zda tutilgan.

Va jadvaning diagramma ko’rinishlarini xam keltirib o’tishimiz mumkin

TOSHLOQ PTZ AJ NING PAXTA MAHSULOTLARI ISHLAB CHIQARISH REJASI

Toshloq Paxta tozalash korxonasida paxta xomashyosiga qayta ishlash natijasida asosiy mahsulotlar sanalgan paxta tolasidan tashqari quyidagi mahsulotlar ham olinadi: paxtachigiti, momiq, tarkibida o‘lik bo‘lgan chiqindilar, tarkibida kalta momiq bo‘lgan chiqindilar.
Qo‘shimcha mahsulotlar miqdori tarmoq miqyosida paxta seleksion navlari bo‘yicha belgilangan me’yorlar doirasidagi chiqishlarga qarab hisoblanadi.
Oldingi jadvalda tola chiqishi ( ) aniqlangan edi.
Paxta chigiti chiqishi quyidagi formula bilan aniqlanadi:

Bu erda, - navlar bo‘yicha chigit chiqishi, %;

- navlar bo‘yicha paxta tolasi chiqishi, %;
- navlar bo‘yicha tarkibida o‘lik bo‘lgan chiqindilar chiqishi, %;
- navlar bo‘yicha tarkibida kalta momiq bo‘lgan chiqindilar chiqishi,%;
- Ishlab chiqarish kuyindilari chiqishi, % .
Har bir qo‘shimcha mahsulot va ishlab chiqarish kuyindisi miqdori quyidagi formula bilan aniqlanadi:

Bu erda B- har bir mahsulot turning navlar bo‘yicha mos ravishdagi chiqishi, % . Natijalar quyidagi jadvalga jamlanadi.
Paxta va tayyor mahsulot jamlamasi balansi
3-Jadval.

Nav	Paxta			Tola			Chigit			Tarkibida o‘lik bo‘lgan chiqindi			Tarkibida kalta tola bo‘lgan chiqindi			Ishlab chiqarish yig‘indisi
	%	tonna	%		t.	%		t.	%		t.	%		t.	%		t.
I	70	39200	37		14504	54		21168	2		748	3		1176	96		37632
II	15	8400	37		3108	54		4536	2		168	3		252	96		8064
III	10	5600	37		2072	54		3024	2		112	3		168	96		5376
IV	3	1680	37		621.6	54		907.2	2		33.6	3		50.4	96		1612.8
V	2	1120	37		414.4	54		604.8	2		22.4	3		33.6	96		1075.2
Jami	100	56000	37		20720	54		30240	2		1084	3		1680	96		53760

Jadvalda ko’rinib turibdiki paxta va tayyor maxsulot jamlanmasi balansi xisoblangan unga ko’ra: 1-nav uchun 39200 tonna paxtadan 37% yani 14504 tonna tola ; 54% yani 21168 tonna chigit ; 2% yani 748 tonna tarkibida uluk bo’lgan chiqindi chiqadi. 3% yani 1176 tonna tarkibida kalta bo’lgan chiqindi chiqadi.

Jin bo‘limi asosiy asbob-uskunalari mahsulot
Ishlab chiqarish rejasi
4-Jadval

Ko‘rsatkichlar	Birlik	In-deks	Paxta navlari						Jami
			I	II	III	IV	V
1.Tola miqdori	tonna		14054	3108	2072	621.6	414.4	20720
2. Jinlar soni			3	3	3	3	3	3
3. Arralar soni			130	130	130	130	130	130
4. Jin ish unumdorligi			2000	2000	2000	1200	1200
5. Ish vaqti			8	8	8	8	8	8
6. Samarali ish vaqti			1621.6	358.6	239	119.5	79.7	2418.5

Jadvalda ko’rinib turibdiki jin bo’limi asosiy asbob-uskunalari maxsulot ishlab chiqarish rejasi bo’yicha : 1-nav uchun 14054 tonna tola ishlab chiqarish uchun 3 ta jin va arralari soni 130 dona jin ish unumdorligi 2000 va ish vaqti 8 soat va samarali ish vaqti 1621.6 ga teng bo’ladi.

2-diagramma

Jin bo‘limi ishlab chiqarish dastur quyidagi formula bilan hisoblanadi:

_{Misol uchun:jinni ishlab chiqarishi reja bo’yicha yuqoridagi formuladan foydalangan xolda topildi va quydagicha bo’ladi:
T=14054*1000/130/3/2000=1621.6}
Paxta tolasining umumiy va navlar bo‘yicha miqdori II.3-jadvaldan olinadi.
Jin markasi va undagi arralar soni topshiriq yoki loyihalashtirilayotgan korxona tipiga qarab aniqlanadi.
Ishlab chiqarish quvvatini hisoblashda olingan jinish unumi navlar bo‘yicha quyidagicha taqsimlanadi. Birinchi navda jin ish unumi o‘rtacha plyus 1,0-1,5 kg/arra soat, Ikkinchi nav - o‘rtacha ish unumiga; uchinchi nav - o‘rtachadan 1,0÷1,5 kg/arra soat kam; to‘rtinchi nav - o‘rtachadan 2-3 kg/arra soat, beshinchi nav - o‘rtachadan 4-5 kg/arra soat kam olinadi.
Yuqorida keltirilgan ma’lumotlar asosida (tola miqdori, mashinalar soni, arra va ish unumi) har bir nav paxta uchun jin uskunasi samarali ish vaqti quyidagi formula yordamida hisoblanadi:

Jin uskunasi ish unumi navlar bo‘yicha to‘g’ri taqsimlanganligi quyidagi tenglik asosida aniqlanadi:

Agarda ushbu tenglik amal qilmasa, u holda jin ish unumi navlar bo‘yicha to‘g’rilanib qaytadan hisob-kitob ishlari amalga oshiriladi.

Paxta tozalash korxonasi mahsuloti, tonna
5-Jadval

№	Mahsulot nomi	Bir yilda	Bir sutkada	Bir smenada	Bir soatda
1	2	3	4	5	6
1.	Paxta tolasi	20720	40	15	5
2.	Texnik chigit	30240	56	21	7
3.	Urug‘lik chigit	586	1.04	0.39	0.13
4.	Momiq	2740	5.2	1.95	0.65
5.	Tarkibida ulik bo‘lgan chiqindi	1084	2	0.75	0.25
6.	Tarkibida kalta tola bo‘lgan chiqindilar	1680	3.2	1.2	0.40
7.	Ishlab chiqarish kuyindisi	495	0.88	0.33	0.11
8.	Jami	56000	155.12	40.62	13.54

Izox: TOSHLOQ PTZ da maxsulot ishlab chiqarish rejasi bajariladi. misol uchun paxta tolasi 20720 tonna bo’lib yani bir sutka davomida 40 tonna, bir smenada 15 tonna va bir soatda 5 tonna tola ishlab chiqariladi.

Jami maxsulot xajmini xisoblaganimizda bir yilda 56000 tonna paxta xom ashyosini ishlab chiqaradi. Bir sutkada esa 155.12 tonna, bir smenada esa 40.62 tonna, va bir soatda esa 13.5 tonna paxta xom ashyosini qayta ishlashi jadvalda keltirib o’tilgan..
Jadvalning diagramma ko’rinishi quyidagicha.