Менежмент” фанидан маърузалар матни

4-МАВЗУ. МЕНЕЖМЕНТ ТЕХНОЛОГИЯСИ

4.1. Бошқарув жараёни ва вазифалари

4.2. Режалаштириш
4.3. Ташкил қилиш
4.4. Мотивация
4.5. Мувофиқлаштириш
4.6. Назорат
4.7. Бошқарувдаги ахборотлар ва коммуникация
4.8. Бошқарув қарорлари
Таянч иборалар: технология, функциялар, вазифалар, режалаштириш, ташкил этиш, мотивация, назорат қилиш, қарор, ахборот


4.1. Бошқарув жараёни ва вазифалари

Бошқарувга жараён сифатида қараш керак. Бошқарув жараёни - бу ташкилот ресурсларини у томонидан ўз мақсадларига эришиш учун шакллантириш ва фойдаланиш бўйича узлуксиз, изчил бажариладиган, ўзаро боғланган ҳаракатлари мажмуасидир. Бу ҳаракатларни бошқарув вазифалари деб атайдилар. Шундай қилиб, бошқарув жараёни барча вазифаларнинг умумий йиғиндиси бўлади.

Бошқарув вазифалари - бу бошқарув фаолиятининг нисбатан мустақил, ихтисослаштирилган ва ажратилган турларидир. Бундай деб ҳисобланиш учун бошқарув вазифаси аниқ акс эттирилган мазмунга, уни амалга оширишнинг ишлаб чиқилган механизмига ва доирасида унинг ташкилий ажралиши якунланадиган маълум тузилмага эга бўлиш керак. Мазмун остида аниқ вазифа доирасида амалга оширилиши керак бўлган ҳаракат тушунилади.
Бошқарув жараёнида амалга ошириладиган ҳаракатлар ва вазифаларнинг мазмуни ташкилотнинг тури (маъмурий, ижтимоий, таълим ва ҳ.к), унинг фаолияти кўлами ва соҳалари (ишлаб чиқариш, савдо, хизматлар кўрсатиш), бошқарув иерархиясидаги даражаси (бошқарувнинг юқори, ўртача ёки қуйи даражаси), ташкилот ичидаги роли (ишлаб чиқариш, маркетинг, молия, ходимлар) ва бир қатор бошқа омилларга боғлиқ.
Шунга карамасдан, бошқарувнинг бешта умумий вазифаларини ажратишни мақсадга мувофиқ деб ҳисоблаймиз:

• 
  режалаштириш (мақсадлар ва уларга эришиш бўйича ҳаракатлар режасини танлаш);
  
• 
  ташкил қилиш (вазифаларни бўлинмалар ёки ходимлар ўртасида тақсимлаш ва улар ўртасида ўзаро ҳамкорликни ўрнатиш);
  
• 
  мотивация (ижрочиларни режалаштирилган ҳаракатларни амалга ошириш ва қўйилган мақсадларга эришишга рағбатлантириш);
  
• 
  мувофиқлаштириш (рационал алоқаларни ўрнатиш йўли билан бошқарилаётган тизимнинг ҳар хил қисмлари ўртасида мослик ва мувофиқликни таъминлайди);
  
• 
  назорат (ҳақиқий эришиш мумкин бўлган ёки эришилган натижаларни режалаштирилганлар билан таққослаш).