Менделеевнинг кимёвий элементлар даврий системаси

2 бошловчи: Марҳамат, жавобларингизни кутамиз!


Жавоб: Ванадий (Қадимий Скандинав мифологик худоси Ванадус номидан), Торий (Скандинав мамақалдироқ худоси номидан).
1 бошловчи: Қулоқ бурун ва томоқ –
Врачи аталур – “ЛОР”,
Айтингчи бу атама –
Қай элемент номида бор?


2 бошловчи: Марҳамат, жавобларингизни кутамиз!


Жавоб: Хлор элементи номида бор.


1 бошловчи: Дутор, рубоб ва танбур –
Торли чолғу асбобдир,
Уларнинг бир қардоши –
Қайси моддада бордир?


2 бошловчи: Марҳамат, жавобларингизни кутамиз!


Жавоб: “Тор” чолғу асбоби “фтор” элементи номида бор.


1 бошловчи: Қайси қимматбаҳо тош–
Кўмиргадир қон-қардош,
Қиздирса ёниб битар,
Қуёшга беролмай дош?


2 бошловчи: Марҳамат, жавобларингизни кутамиз!


Жавоб: Олмос (ёқут). Олмос ва кўмир қон-қардош, яъни улар углероднинг икки хил кўринишидир. Олмос ёндирувчи шиша орқали қуёш нурида қиздирилса ҳавода ёниб йўқолиб кетади (XVIII аср, Аверани ва Таржонилар текширишган).


1 бошловчи: “Қароқчилар ароғи”-
Аччиқдир, эмас ширин,
Қай элемент номида –
Унинг номи яширин?


2 бошловчи: Марҳамат, жавобларингизни кутамиз!


Жавоб: “Ром”²⁰. Хром ва Бром элементларининг номида бор.


1 бошловчи: Энди “Элементларнинг даврий қонуни”га Менделеев берган таърифни ва унинг замонавий таърифини келтирамиз.


2 бошловчи: 1871 йилдаги Менделеев таърифи:

“Элементлар ва улардан ҳосил бўлган оддий ҳамда мураккаб жисмларнинг хоссалари уларнинг атом оғирликларига даврий равишда боғлиқдир”.