Меҳнат таълими фанидан 5-7 синфлар учун ёғочларга ишлов бериш

Randalash stanogi. Yog‘och materiallarni qo‘lda randalash bilan bir qatorda randalash stanogi yordamida ham randalanadi. Randalash stanogi stanina 9 ustiga o‘rnatilgan oldingi 7 va ketingi 2 plitalardan iborat, plitalarning orasida val 5 aylanadi.

Randalash stanogini ishga sozlashda tig‘lar ketingi plita tekisligiga moslab o‘rnatiladi. Yupqa yoki qalin payraxa olish oldingi plitani richag 4 yordamida ketingi plitaga nisbatan oz yoki ko‘proq tushirish yo‘li bilan sozlanadi.

Randalash vaqtida randalanadigan taxta material oldingi plitadan ketingi plitaga qarab suriladi. Bunda kesish yo‘nalishi (tig‘ning aylanishi) bilan surish (taxtaning harakat yo‘nalishi) hamma vaqt bir-biriga qarama-qarshi bo‘ladi.

Randalash stanogida taxta materialning bir tekis randalanishini ta’minlash uchun uni oldingi plitaga jips holda suriladi. Taxtalarning chetlarini “bet”ga nisbatan to‘g‘ri burchak ostida (go‘niyaviy) randalash uchun uning “bet” qismi yo‘naltiruvchi chizg‘ich 3 ga jips holda tutib surib boriladi. Yo‘naltiruvchi chizg‘ichni plitalarga nisbatan turlicha burchak hosil qilib joylashtirish bilan taxta chetlarini “bet”ga nisbatan har xil burchak hosil qilib randalanadi. Yupqa taxtalarni randalashda (umuman har qinday qalinlikdagi taxta randalanishidan qat’i nazar) panja yoki kaft tig‘ga tushib qolmasligi uchun surish ishi moslamalar yordamida bajariladi. Randalash vaqtida val ostida payraxaning to‘planib qolishiga yo‘l qo‘ymaslik kerak. Uni vaqt-vaqti bilan tozalab olib turiladi. Tozalash dastgohni elektr tarmog‘idan uzib, val harakatdan to‘xtagandan so‘ng olib boriladi.

Tig‘lar o‘tmaslanib qolganda ularni valdan chiqarish va o‘tkirlagandan so‘ng qayta o‘rnatish yoki yangi tig‘lar almashtirishda elektrik dvigatelini faqat dastgohning o‘ziga montaj qilingan kalit yordamida uzish bilan kifoyalanmasdan, balki shchitdagi rubilnikni uzib qo‘yishga alohida e’tibor beriladi yoki bu vaqtda shkivdan tasmani chiqarib qo‘yiladi.