Melioratsiya

3.1. Kavalerlarni yoyish va tekislash mashinalari
Koval ’er  deb,  transheya  yoki  kanallarda  qazib  chiqarilgan 
tuproqlarga aytiladi.  Bu  qirqib  chiqarilgan  tuproqlar maxsus  mashinalar 
yordamida  qatlam  -  qatlam  qilib,  yoyiladi  va  tekislanadi,  hamda  ayrim 
hollarda qayta k o ‘miladi.
Kanallardan  qazib  chiqarilgan  tuproqlarni  surishda  uni  yoyib 
tekislovchi  mashinalarga  kavaler  tekislash  mashinalari  deyiladi  va  ular 
oddiy  ish jihoziga  ega  bo‘lib,  o ‘rmalovchi  va  g ‘ildirakli  traktorlarning 
old yoki orqa qismlariga osma ravishda o ‘rnatiladi.
K aval’er  tekislovchi  mashina,  kanalning  tuproq  chiqarilgan 
tomonidan  o ‘rnatilib,  uning  o ‘qi  bo‘yicha  harakatlanish  davomida 
tuproqni  kanal  devorlaridan  m a’lum  masofaga  surish  orqali  yoyib, 
tekislaydi.
K aval’er  tekislash  mashinalari  asosan  o ‘rmalovchi  traktorga  osma 
ravishda  o ‘m atilgan  ag‘dargichli  ish jihozdan  tashkil  topgan  (3.1,  3.2- 
rasmlar).  Ish jihozi  mexanik yoki  gidravlik boshqariladi.  Traktor  1  ning 
old  qismiga  o ‘rnatilgan  ag‘dargichli  ish  jihozi  4,  gidrotsilindr  2 
yordamida ko‘tarib tushiriladi,  suruvchi  rama  6  ga qo‘zg‘aluvchan  qilib 
o ‘rnatilgan,  ag ‘dargichning  uchta  burchagi  mavjud  bo‘lib,  ular  qirquv­
chi - a, qamrovchi - P va gorizontga nisbatan og‘ish - X burchaklardir.
30

---

3 
*  6
3. 
l-rasm.  Kaval 'er tekislovchi mashina: 
a-
yon tomonidan ko'rinishi;  A-ustidan  k o ‘rinishi:  /-traktor; 2-gidrotsilindr;  3-vintli 
tirkovuchlar;  4- ag‘dargichli ish jihozi;  5-tayanch b og‘lagichlar;  б-suruvchi rama;