Melioratsiya

/-traktor; 2, J-ish jihozining gidrotsilindrlari;  5-ko‘tarish ramasi;
4 -q o‘z g ‘aluvchan ulash joyi;  6-ish jihozini buruvchi gidrotsilindr;
7-harakat  tarqatuvchi  reduktor;  S-rotor;  9-cho‘michli tishlar;  /О-ish jihozining 
ramasi;  //-k a n a l qirg‘o g ‘ini tekislagich;  /2 -ch a n g ‘ining gidrotsilindri;  /J-tayanch 
chang‘isi;  /4-grunt yig'uvchi  otval;
/5 - k o ‘ndalang balka;  / б -konusli  reduktor.
2.4. Aralash ish jihozli kanal qazgich mashinalari
Aralash  ish  jihozli  kanal  qazish  mashinalarining  ish  jihozlari  har 
xil  bo‘lib,  ular  kanal  ko'ndalang  kesim  yuzasining  ayrim  qismlariga 
ishlov berishga m o‘ljallangan.
21

---

Aralash  ish  jihozlarini  quyidagi  turlarga  bo‘lish  mumkin: 
mashinaning  harakat  manbai  orqali  harakatlanuvchi  faol  ish  jihozli; 
faol  oddiy  (aralash)  ish jihozli  (bu  yerda  kanalning  bir  qismi  faol  ish 
jihozi  yordam ida,  qolgan  qismi  mashinaning  tortish  kuchi  hisobiga 
qaziladi).
Yarim  osma  ish jihozli shnek - rotorli  kanal  qazgich  mashinasinmg 
tuzilishi  ham  suddi  tirkama  ish  jihozinikiga  o ‘xshash  bollib,  traktor 
bazasiga  shnek-rotorli  ish  jihozi  yarim  osma  ravishda  (frnatiladi.  fsh 
jihozining  ramasi  orqa  tayanch  g'ildiragi  tayangan,  ramaning  oldingi 
qismi  qo‘zg‘aluvchan  bo‘g ‘in  va  yo‘naltiruvchi  orqali  bogiang an  va 
yuqori  ramaga  mahkamlangan  yo ‘naltiruvchi  ustun  orqali  sirpanishi 
mumkin.  Ish jihozini  ko‘tarib-turish,  k o ‘taruvchi  zanjir va unga ulangan 
gidrotsilindr orqali amalga oshiriladi.
Yarim  tirkama  ish  jihozli  kanal  qazish  mashinalari  mexanik, 
elektromexanik  va  gidromexanik  sistemalar  orqali  boshqarilib,  harakat 
maxsus  harakat  beruvchi  manbalar  orqali  harakat  (aylantiruvchi  kuch 
momenti)  uzatmalar  qutisi  orqali  yurish  uskunasiga  va  ish  jihoziga 
uzatiladi.
Yurish  uskunasi  keng  qamrovli  10-12  ta  tezlikka  ega  bo‘lib,  u 
pog‘onasiz gidro tezliklar orqali amalga oshiriladi.
Plug-frezali  kanal  qazish  mashinasi  freza  va  plugli  (ag‘dargichli) 
ish  jihozidan  tashkil  topgan  bo‘lib,  chuqurligi  2  m  gacha  bo‘lgan 
kanallarni  qazishga  m o‘ljallangan.  Qirqiladigan  tuproqlar  freza  va 
ag‘dargichlar orqali amalga oshiriladi.
Plugli  (ag‘dargichli)  ish jihozi  kanal  devorlaridan  birini  qazish  va 
tekislash  bilan  bir  qatorda,  qazilgan  tuproqlarni  frezali  ish  jihoziga 
y o ‘naltiriladi,  frezali  ish  jihozi  esa  kanal  devorining  ikkinchi  qismini 
qazish  hamda  tekislashdan  tashqari  barcha  qirqilgan  va  maydalangan 
tuproqlarni 
freza 
sirtiga 
o'rnatilgan 
kurakchalar 
orqali 
kanal 
qirg‘oqlarining frezali ish jihozi tomoniga olib chiqadi.
Shnek-rotorli  kanal  qazish  mashinasi.  Mashinaning  ish  va 
transport  holatidagi muvozanatini saqlash maqsadida,  harakat manbai va 
boshqaruv joyi, yurish  uskunasining  ramasiga nisbatan  surulgan  holatda 
bo‘ladi  (2.12-rasm).
.22

---

2.12 - rasm.  ЭТР -  206 rusumli shnek -  rotorli ekskavator:
4